Memleketler arası kontrol ve danışmanlık şirketi Ernst&Young (EY), Türkiye’nin turizm ve konaklama piyasasına ait hazırladığı “Turizm Bölümü Değerlendirmesi 2021” raporunun sonuçlarını açıkladı.
Rapora nazaran; Haziran 2021 yılı prestijiyle uçuşların açılması, aşılamaların sürat kazanması ve Temmuz 2021 prestijiyle da kısıtlamaların azaltılmasının tesiriyle turizm bölümünde toparlanma yaşanacağı öngörülüyordu. Lakin tıpkı periyotta ortaya çıkan delta varyantının süratle yayılması, ülkelerin kısıtlamaları tekrar uygulamaya almasını gündeme getirdi.
Bu belirsizlik ortamında açıklanan birinci yarı bilgileri öngörülen toparlanmanın gerçekleşmediğine işaret ederken, bilhassa memleketler arası turizmin düzgünleşme sürecinde dalgalanmalar olması bekleniyor. İç turizmin ise daha süratli bir toparlanmayla 2021’in ikinci yarısında evvelki yıllara kıyasla büyüme kaydedeceği öngörüsü, beklenen canlanmanın gerçekleşmemesiyle belirsizliğini koruyor. Raporda; salgının gidişatına bağlı olarak turizm dalının 2019 ve öncesi düzeyindeki durumuna 2023 yılından evvel gelemeyeceği öngörülüyor.
Türkiye pandemi öncesinde birinci 10 turizm destinasyonu ortasındaydı
Dünya Turizm Örgütü datalarına nazaran Türkiye, 2019 yılında ziyaret eden turist sayısı bakımından dünya genelinde birinci 10 turizm destinasyonu ortasında yer aldı. Türkiye’de 2019 yılında turizmin gayrisafi ulusal hasılaya direkt katkısı 37,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. 51,9 milyon ziyaret eden turist sayısı ve 34,5 milyar dolar turizmden elde edilen gelir ile son 9 yıldaki en yüksek sayılara ulaştı.
Kişi başı ortalama harcama 666 dolar, gecelik ortalama harcama ise 68 dolar oldu. 2019 yılında 7 milyon ziyaretçi ile Rusya, Türkiye’ye en çok turist gönderen ülke oldu. Almanya 5 milyon turist ile ikinci sırada yer alırken, Almanya’yı 2,7 milyon turist ile Bulgaristan, 2,6 milyon turist ile İngiltere ve 2,1 milyon turistle İran takip etti.
2021 yılının birinci yarısında Türkiye’yi 6,7 milyon turist ziyaret etti
Pandeminin başlangıç yılı olan 2020’de Türkiye’nin turizm geliri yüzde 65 düşüşle 12,1 milyar dolara, Türkiye’yi ziyaret eden turist sayısı ise yüzde 69 düşüşle 15,8 milyona geriledi. 2020 yılında da Türkiye’ye en çok turist 2,1 milyon kişi ile Rusya’dan geldi. Rusya’yı 1,2 milyon ziyaretçi ile Bulgaristan, 1,1 milyon ziyaretçi ile Almanya, 821 bin ziyaretçi ile İngiltere ve 386 bin ziyaretçi ile İran takip etti.
Türkiye’nin turizm geliri, kısıtlamaların kısmi olarak başladığı 2020 yılının birinci çeyreğinde 4,1 milyar dolar olarak, 2021 yılının birinci çeyreğinde ise 2,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2021’in ikinci çeyreğinde turizm gelirinin yaklaşık 3 milyar dolar olarak gerçekleşmesiyle birlikte birinci yarıda 5,5 milyar dolar turizm geliri elde edilmiş oldu.
Türkiye’yi 2020 yılının birinci çeyreğinde 5,6 milyon kişi, 2021 yılının birinci çeyreğinde ise 2,6 milyon kişi ziyaret etti. 2021 yılının ikinci çeyreğinde 4 milyon kişinin ziyaret etmesiyle 2021 yılının birinci yarısında yaklaşık 6,6 milyon kişi Türkiye’yi ziyaret etmiş oldu.
Turizmde yabancı yatırımcı ilgisi devam ediyor
Raporda; Türkiye’nin 44 kentinde 368 otele sahip 23 yabancı markalı otel zinciri bulunduğu belirtiliyor. En çok yabancı markalı otel zincirine sahip olan vilayet 140 otel ile İstanbul olurken, İstanbul’u 45 otel ile Antalya ve 25 otel ile Muğla takip ediyor. Bununla birlikte raporda büyük otel kümelerinin 2021 yılı ve sonrasında açmayı planladıkları 74 otel bulunduğu ve Türkiye’ye olan yabancı yatırımcı ilgisinin devam ettiği söz ediliyor.
Kesime finansal dayanak gerekebilir
Rapora nazaran; salgının tesirini arttırmasıyla birlikte turizm dalında finansal borçların idaresi zorlaştı. Turizm dalı borç yükünün 16 milyar dolara ulaştığının belirtildiği raporda, bölümün bu borç yükünü kendi öz kaynaklarından karşılamasının güç göründüğü ve finansal dayanak gerekebileceği söz ediliyor.
Tatil tercihlerindeki değişim Türkiye için fırsat
Kesimin toparlanmasının önündeki en büyük mahzurun seyahat kısıtlamalarının daima olarak uygulanmasının yanı sıra seyahat ve sıhhat protokollerindeki uyum eksikliği olduğunu lisana getiren EY Türkiye Strateji ve Kurumsal Finansman Ticari Gayrimenkul Süreçleri Yöneticisi Gün Gökkaya bahis ile ilgili şu değerlendirmede bulundu:
“Ülkemizin daha evvelki devirlerde de yaşadığı zorluk ve akabinde canlanma ve güzelleşmeyi deneyimlemiş olmasıyla gelişen dayanıklılığı Türkiye için güçlü bir rekabet avantajı yaratıyor. Pandemi periyodunda kalabalık ortamlardan uzaklaşma ve toplumsal aralık gerekliliği sebebiyle şahısların tatil tercihlerinde kişisel olarak yapılabilecek aktiflikleri tercih etme eğilimi arttı. Her şey dâhil konseptli konaklama işletmeleri yerine kamp yapma, karavan kiralama, denize erişimi olan konut kiralama, tekne kiralama ve butik otellerden yana tercihler ön plana çıktı. Kitle turizmi anlayışından alternatif turizm çeşitlerine hakikat değişen bir trend oluşuyor. Daha az insan temasının mümkün olduğu tabiat temelli turizmde artış eğilimi beklenirken, bu eğilim Türkiye için bir fırsat oluşturuyor. Ulaşımda ise Türkiye’de uçak seyahati yerine araç kiralamanın daha çok tercih edilme eğiliminde olduğunu gözlemliyoruz.”