Derin Yoksulluk Ağı kurucularından Hacer Foggo, “Yoksulluğun azaltmasıyla ilgili ne iktidar, ne lokal idareler yanlışsız dürüst bir proje yaptı. Bu beşerler pandemiyle birlikte kendi hayatlarını döndüren o fiyatı alamadıkları vakit apansızın yoksullukları açlığa dönüştü. Bu, o toplumsal yardım denilen ödemelerin de kâfi olmadığını gösteriyor.” dedi.
Foggo, Kozmik gazetesinden Serpil İlgün’e konuştu.
-AKP, iktidarının birinci yıllarından itibaren uygulamaya koyduğu toplumsal yardım düzenekleriyle övünüyor. AKP, yardımları alan muhtaçlık sahiplerinin de vakit zaman “makarnacılar”, “kömürcüler” olarak itham edildiği toplumsal yardımlarla yoksulluğa müdahale mi ediyor yoksa sürdürülebilir mi kılıyor?
Bir sefer bunların toplumsal yardım değil, toplumsal hak olması, bu türlü nitelenmesi gerekiyor. Bir partinin kasasından değil, hepimizin vergilerinden yapılan ödemeler bunlar. Kesildiği anda da açlık durumu yaşanıyor. Yoksulluğun azaltmasıyla ilgili ne iktidar, ne lokal idareler yanlışsız dürüst bir proje yaptı. Bu beşerler pandemiyle birlikte kendi hayatlarını döndüren o fiyatı alamadıkları vakit ansızın yoksullukları açlığa dönüştü. Bu, o toplumsal yardım denilen ödemelerin de kâfi olmadığını gösteriyor. Ancak buradaki temel sorun, o toplumsal yardımlarda bir muhtaçlık, bir itaat lisanının kurulması, hak temelli bir bakışın olmaması. Toplumsal yardım olmasın değil, tam bilakis iş bulduğu vakit da kendisini toparlayacak duruma gelmeden asla kesilmemesi hatta hiç kesilmemesi gereken bir temel gelirin olması gerekiyor. Temel bir gelirle bu beşerler birebir vakitte özgürleşebilir. Fakat o vakit çocuğuna ayakkabı alabilir, bir sinemaya gitmeyi düşünebilir, tahminen 2 gün tatil yapma hakkı elde edebilir. Zira bu insanların hayatlarında tatil yok, sinema yok, yani bir yaşama hakkı elde etmeleri gerekiyor diye düşünüyorum. Yoksa daima bu yardımı verenin elinde bir sopa, bir tehdit olacak. Bu türlü olunca dediğiniz üzere yönetilebilir olur ve yarı aç yarı tok yaşamaya devam eder. Yoksa açlık çeken bir beşere hangi partiye oy verdiğinin söyletilmesi bana utanç verici geliyor. Bak işte onun cep telefonu var denilmesi de utanç verici geliyor. Zira ortamızda çok derin bir eşitsizlik var. O eşitsizlik üzerinden daima parmak sallayan bir siyaset.
Ayrıyeten yardım sıkıntısında şu da var, diyelim A şahsı fabrikada bir iş buluyor, yardımı kesiliyor. Lakin 2 ay sonra işten çıkartılıyor, aslında garantisiz çalıştırılmış A bireyi sonra dönüp o yardımlara başvurduğunda tekrar yine alması en az 4-5 ay sürüyor.
-Çocuk ve bayan yoksulluğunun altını çizdiniz. Temmuz-eylül 2020 ayları ortasında 103 aileyle görüştünüz “Pandemi Devrinde Derin Yoksulluk ve Haklara Erişim” araştırmanızda bilhassa bu iki küme için öne çıkan bulgular ne oldu?
Beni de çok etkileyen, mesela bu periyotta çocukların çalışmaya başlaması. Çocukların yüzde 6’sının konut geçindirme pozisyonuna geçmesi. Bayanlarda da yüzde 82’sinin pede erişememesi mesela ekonomik nedenlerle. Tekrar görüştüğümüz ailelerin yüzde 85’i kâfi besine ulaşamıyor. Yüzde 74’ü bebek maması ve bezi almakta zorlanırken, yüzde 21’i hiç alamıyor. O yüzden yoksulluğun tıpkı vakitte bir insan hakları ihlali olduğunu söylüyoruz.”
