Üniversite ve okulların yine açılmasıyla kiralık meskenlere talep patlarken, İstanbul ve Ankara başta birçok kentte kiralık mesken meşakkati yaşanıyor. Kiralar katlanırken, mesken sahipleri de eski kiracılarını çıkarıp, yüksek fiyata konutlarını kiralamak istiyor.
Hürriyet’ten Oya Armutçu’ya konuşan Ankara Barosu avukatlarından arabulucu Eda Günday kira konusundaki soruları yanıtladı.
Kira kontratı dolmadan kiracı çıkarılabilir mi?
Kira kontratı dolmadan haklı nedenler bulunmuyorsa, kiracının meskenden çıkarılması talep edilemez.
Eski kiracıya ‘Ya yüksek kira öde ya da çık’ denilebilir mi?
Mesken sahibi kontrat müddeti dolmadan kiracısına ‘Ya güncellenen yüksek kirayı öde ya da çık’ diyemez. Kira artışı TÜFE ya da kontrattaki kararlara nazaran yapılır. Özetle konut sahipleri başlarına nazaran “kiralar çok arttı’ diye kiracılarını çıkaramazlar. Bunun için haklı nedenleri olması gerekir. Bu nedenlerin başında kira borcunu ödemediği için temerrüde düşürülmesi ve sonrasında tahliye davası açılması gelir. Kiracıya noterden kira borcunu ödemesi için ihtar gönderilip, 30 gün mühlet verilir. Bu müddet geçtikten sonra hala ödeme yoksa, tahliye davası yahut icra takibi yoluyla yapılacak olan takip sonucunda icra mahkemesinden tahliye talep edilebilir.
Kiracının diğer hangi durumlarda konuttan tahliyesi talep edilebilir?
Kira hukukumuzda haklı neden olmadığı sürece kiracının tahliye edilemeyeceği benimsenmiştir. Kiracının tahliye nedenleri şöyle sıralanabilir: “Bir kira periyodu içerisinde 2 haklı ihtar gönderilirse. Ödeme ihtarına karşın 30 günlük müddette ödeme yapılmazsa temerrüt nedeniyle. Asıllı yıkım, tamirat tadilat varsa. Kiralananda kumar oynandığı, fuhuş yapıldığı, uyuşturucu ticareti yapıldığı tespit edilmişse. Yordamına uygun kira mukavelesinin yapıldığı tarihten makul bir müddet sonrasında düzenlenmiş bir tahliye taahhüdü alınmışsa. Gereksinim sebebiyle tahliyede, muhtaçlık samimi ve gerçekse. Taşınmaz satılmış satın alan kişi yine edinim sebebiyle aldığı tarihten itibaren 1 ay içinde kiracının eline geçecek formda ihtarname göndermişse. Belgisiz vadeli kira kontratlarında 10 yıllık mühlet dolmuş ve 3 ay evvelce mal sahibi ihtarname gönderip tahliye talep etmişse.
Mesken satılırsa kiracı konuttan çıkmak zorunda mı?
Meskende kiracı varken, taşınmazın satılması halinde yeni mal sahibi, kiracıya 1 ay içinde ihtar göndererek tahliye talep edebilir. Bu durumda satın alma tarihinden itibaren altıncı ayın sonuna kadar kiracı içeride kalmaya devam edebilir. Altıncı ayın sonunda da çıkmazsa tahliye davası açılabilir. Eski mal sahibi ile yapılan kira mukavelesinin sonunda da direkt dava açarak, tahliye talep edilebilir.
Meskenin satışı içindeki kiracıyı, kira artışı yapmaktan kurtarır mı?
Hayır kurtarmaz. Borçlar Kanunu 344. unsuru açıktır. Konutun satışı kira artışı yapılmasını engelleyen bir durum değildir. Kira artışı kontrata nazaran yapılır.