Dünyaca ünlü İngiliz gazetesi Financial Times, teknoloji yatırımları açısından bu yılın en sıcak fikirlerinin Silikon Vadisi’nden değil İstanbul’dan çıktığını yazdı. “Türkiye nasıl Avrupa teknolojisinin yıldızı oldu” başlıklı gazetenin haberinde, Getir üzere start-up’ların muvaffakiyetinin Türkiye’de dönüm noktası olduğu belirtildi.
Haberde görüşlerine yer verilen Getir’in kurucu ortağı Nazım Salur, 3 yıl evvel hiçbir yatırımcının Türk start-up’larına yatırıma sıcak bakmadığını belirterek, İstanbul’un teknoloji alanında potansiyelinin yüksek olduğuna dikkat çekti.
“Türkiye nasıl Avrupa teknolojisinin yıldızı oldu” başlığıyla yayınlanan gazetenin haberinde teknoloji yatırımcıları, ABD’de yatırımcıların online market teslimatına yönelik start-up’lara milyarlarca dolar akıtırken, 10 dakikada teslimatla bu bölümün öncüsü Getir’in bedelinin şu anda 7.5 milyar dolara ulaştığına dikkat çekildi.
“Hem insan hem para kaynağına gereksinim var”
Gazete haberinde Getirin kurucu ortağı Nazım Salur’un da görüşlerine yer verildi. Salur’a nazaran, 2018’de hiçbir risk sermayedarı bir Türk start-up’ından gelen davetlere karşılık vermezdi.
Bu yüzden Getir’in denizaşırı ülkelere açılmasının 3 yıl ertelenmesine neden olduğu belirtilen haberde Salur’un “Yanlışsız finansman orada değildi. (Yeni pazarlara) Güçlü olarak girmek ve kazanmak istedim. Bunun için de hem insan hem para kaynağına muhtaçlık var” kelamlarına yer verildi.
Getir’in kurucu ortağı Salur’un, İstanbul’un “gerçek bir memleketler arası şehir” olduğu göz önüne alındığında teknoloji alanında daha fazla muvaffakiyet elde edememesine şaşırdığını ve kimilerinin da “kendilerini Big Tech’e çok erken satmaktan” ötürü suçladığını söylediği belirtilen haberde Salur’un “Büyük şirketler asıl 10 yıldan sonra kurulur. Birinci 10 yıl sizin ilkokul eğitiminizdir. 20 yıllık bir vakit dilimini göz önünde bulundurmanız gerekir” tabirleri yer aldı.
“Bu muvaffakiyet uzun yıllara dayanan çalışmanın ürünü”
Lakin yatırımın heyecanı, İstanbul’u Londra, Paris ve Berlin üzere öbür Avrupa teknoloji kümelerinin yanına koyarken, bu yeni keşfedilen muvaffakiyet uzun yıllara dayanan bir çalışmanın eseri olduğu belirtilen haberde, Orta ve Doğu Avrupa’ya özel bir fonu olan Earlybird’ün teknoloji yatırımcısı Hendrik Brandis’in “Bu hareketlenme 10 yıl evvel, ortaya bir şeylerin çıkacağı muhakkak olduğu vakit başladı” kelamlarına yer verildi.
Haberde, şu anda 16,5 milyar dolar paha biçilen ve çoğunluk payı Alibaba’ya ilişkin olan Trendyol’un, besin dağıtım dalına hakikat genişlemeden ve dijital bir cüzdan çıkarmadan evvel faaliyetlerine 2010 yılında çevrimiçi bir moda perakendecisi olarak başladığı anlatıldı. Doğan’ın, kimi vakit Türkiye’nin Amazon’a yanıtı olarak görülen Hepsiburada’nın 2000 yılında kurulduğunu ve büyük ölçüde kendi kendini finanse ettiğini söylediği belirtildi.
Sonuç olarak, yerli şirketlerin geliştiği ve sonunda memleketler arası ilgiyi çekecek kadar büyüdükleri belirtilen haberde Doğan’ın “Piyasayı olağan şüphelilerin eline bırakmadık” kelamlarına yer verildi.
YÖNETİCİLERİN BİRDEN FAZLA İKİ ŞİRKETTEN
Habere nazaran, Türkiye’de günümüzdeki teknoloji yöneticilerinin birden fazla birinci tecrübelerini iki şirketten birinde yaşadı: 2011’de Türkiye’de kurulan ve bir yıl sonra ansızın piyasadan çekilen Alman start-up inkübatörü Rocket Internet ve 2010 yılında kurulan ve geçen yıl Zynga tarafından 1,8 milyar dolara satın alınan taşınabilir oyun geliştiricisi Peak Games.
Haberde, Rocket ve Peak tedrisatından geçmiş ve artık de Londra merkezli oyun şirketi Tripledot Studios’un kurucularından olan Akın Babayiğit’in “Rocket’te işe aldığımız bu çok zeki, aç, üstün analitik insanların birden fazla sonradan ya Trendyol’a ya da Peak’e katıldı” kelamlarıyla birlikte iki Türk şirketinin teknoloji alanındaki yetenekler için “üniversite” üzere olduğunu söylediği yer aldı.
Babayiğit’in, Peak’in muvaffakiyetinin bilhassa Türkiye’nin start-up ekosistemi için “her şeyi değiştirdiğini” söylediği haberde “Peak Games, insanlara global düşünüp kazanmanın mümkün olduğunu gösterdi” tabirine yer verildi.
Habere nazaran, 2017’deki birinci muahedesinden bu yana, San Francisco merkezli Zynga, bölgedeki birkaç “hyper casual” (basit bir mekaniği olan, genelde fiyatsız ve taban dizayna sahip oyunlar) oyun geliştiricisinden biri olan Rollic Games de dahil olmak üzere Türkiye’deki operasyonları ile dört satın alma sürecine 2,3 milyar dolardan fazla yatırım yaptı.
Bu mutabakatları yöneten Zynga yöneticisi Bernard Kim’in “Zynga’nın Türkiye’ye yatırım yapan rastgele bir yabancı şirket için köprübaşı olduğuna inanıyorum” dediği belirtildi.
“Organizasyonunu katlayarak geliştiren Getir dışında büyük şirket görmüyoruz”
Haberde şu tabirler yer aldı: “Rocket, Peak ve Trendyol start-up okullarının bir diğer mezunu da 2019’da kurulan Dream Games’in kurucu ortaklarından Soner Aydemir. Yap-boz uygulaması Royal Match’in imalcisi haziran ayında Türkiye’nin en yeni unicorn’u oldu. Aydemir, Peak’in rekor kıran hit oyunları Toy Blast ve Toon Blast’i yaratan takımının sayesinde “Para toplamak nitekim kolaydı. Herkes bize yatırım yapmak istedi” diyor.
Candy Crush Saga geliştiricisi King’in eski operasyon şefi ve artık Dream’i destekleyen risk sermayesi şirketi Index Ventures’un ortağı olan Stephane Kurgan, “Türkiye’de şu anda dünya standartlarında bir oyun geliştirici topluluğunuz var” diyor.
Lakin Aydemir’in, eser geliştirmedeki tecrübe eksikliğinden bir işi süratle büyütmek için rol model eksikliğine kadar, Türkiye’nin teknoloji start-up’larına yönelik yetersizlikler konusunda hâlâ telaşları olduğunu belirtildiği haberde, “Çok genç bir bölüm. Getir dışında Türkiye’de tertibini katlayarak geliştirmeyi başaran büyük bir şirket görmüyoruz” tabirleri yer aldı.
Öbür teşebbüsçüler, yeni bir şirket kurmanın altı ay sürebileceği manasına gelebilecek çok bürokrasiden ve Trendyol’u Amazon kadar sert bir halde vurabilecek yeni bir dijital hizmet vergisi de dahil olmak üzere karmaşık vergi sisteminden şikayetçi. (DHA)
