Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO), dünya besin fiyatlarının Temmuz 2011’den bu yana en yüksek düzeyine ulaştığını bildirdi.
FAO’dan yapılan açıklamaya nazaran, besin emtia sepetinin memleketler arası fiyatlarındaki aylık değişimleri izleyen Örgütün Besin Fiyat Endeksi, ekimde eylüle nazaran yüzde 3,9 artarak ortalama 133,2 puana ulaştı. Dünya besin fiyatları barometresi Temmuz 2011’den bu yana en yüksek noktaya çıkarak yeni bir tepe yaptı.
Arz daralması tahıl fiyatını yükseltti
FAO Tahıl Fiyat Endeksi de birebir devirde yüzde 3,2 arttı. Dünya buğday fiyatları, Kanada, Rusya ve ABD de dahil büyük ihracatçılarda azalan hasatların global arzı daraltması nedeniyle yüzde 5 yükseldi. Öbür tüm temel tahılların memleketler arası fiyatlarında da aylık bazda yükseliş görüldü.
Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi de yüzde 9,6 artarak tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştı. Bu durum, palmiye, soya, ayçiçeği ve kolza yağındaki güçlü fiyat artışlarından kaynaklandı. Palmiye yağı fiyatları, Malezya’da hala süren göçmen iş gücü kıtlığı nedeniyle üretimin azalmasına ait süregelen kaygılarla arttı.
Süt eserlerinin fiyatı yükseldi
Süt Eserleri Fiyat Endeksi, alıcıların stok oluşturmak için tedarik sağlama eforları ortasında tereyağı, yağsız süt tozu ve tam yağlı süt tozu için genel olarak daha güçlü olan ithalat talebinden etkilenerek eylül ayına nazaran ekimde 2,6 puan arttı. Buna karşılık, ana üretici ülkelerden sağlanan tedarikler global ithalat talebini karşılamaya kâfi olduğundan, peynir fiyatları büyük ölçüde sabit kaldı.
Et Fiyat Endeksi, eylülde revize edilen kıymetinden yüzde 0,7 gerileyerek peş peşe üçüncü ay düşüş eğilimini sürdürdü. Domuz etinde Çin’den gelen alımların azalması, sığır etindeyse Brezilya’dan tedarik edilen etlerin fiyatlarındaki keskin düşüşler bu iki eserin fiyatlarının gerilemesine neden oldu. Buna karşılık, kümes hayvanları ve küçükbaş eti fiyatları, yüksek global talep ve düşük üretim artışı beklentileriyle desteklenerek yükseldi.
Şeker Fiyat Endeksi de eylül ayına nazaran ekimde yüzde 1,8 gerileyerek, arka arda 6 aylık artışın akabinde birinci düşüşünü kaydetti. Düşüş, temel olarak sonlu global ithalat talebinin, Hindistan ve Tayland’dan ihraç edilebilir büyük arz beklentilerinin ve Brezilya realinin ABD doları karşısında zayıflamasının bir sonucu olarak ortaya çıktı.
Bu yıl tahıl üretimi rekor kırdı lakin stoklar düşmeye başladı
FAO’nun Tahıl Arz ve Talep Özeti’ndeki yeni kestirimlere nazaran, 2021’de dünya tahıl üretimi beklenmedik bir biçimde rekor seviyede gerçekleşmesine karşın global tahıl stokları 2021/22 devrinde daralmaya gerçek gitti.
2021’de dünya tahıl üretimi kestirimi, büyük ölçüde İran, Türkiye ve ABD’deki buğday üretimi iddialarında yapılan kesintiler nedeniyle ekim ayındaki evvelki rapordan bu yana 6,7 milyon ton düşüşle 2 milyar 793 milyon tona sabitlendi. Buna karşılık, global iri taneli tahıl üretimi üst istikametli revize edildi. Mısır üretimindeki üst taraflı revizyon, Brezilya ve Hindistan’da evvelce beklenenden daha uygun olan rekolteler ve kimi Batı Afrika ülkelerindeki uygunlaşan beklentilerden kaynaklandı. Geçen yılla karşılaştırıldığında, global tahıl üretiminin artması ve yeni bir rekor düzeye ulaşması bekleniyor.
Dünya tahıl stoklarının 2022’de mevsimlerin sonunda açılış düzeylerinin yüzde 0,8 altına düşerek 819 milyon tona gerileyeceği kestirim ediliyor. Bunu takiben, dünya hububat stokları/kullanım oranının 2020/21’de yüzde 29,4’ten 2021/22’de yüzde 28,5’e düşmesi bekleniyor.
Ekimde buğday ve pirincin evvelden iddia edilenden daha güçlü global ticaretinin akabinde, dünya hububat ticaretinin 2020/21 düzeyine nazaran yüzde 0,3 artarak 2021/22’de 478 milyon tona yükselmesi ve yeni bir rekora ulaşması öngörülüyor. (AA)
