Petrol, doğalgaz ve buhar kömürü üzere güç kaynaklarının tüm dünyada sert formda artması tüm ekonomik faaliyetler üzerinde direkt ve elektrik fiyatları üzerinden de dolaylı halde tesirli oluyor.
Tüm dünyayı tesiri altına alan Covid-19 salgını Avrupa güç bölümünü de vurdu. Avrupa’da hem elektrik hem de doğal gaz fiyatları son bir ayda ikiye katlanırken, 9 aylık artışlar ise yüzde 250’leri aştı. Bu ortada ham petrol fiyatları da son bir yılda neredeyse ikiye katlandı.
Gelişmeler, güçte dışa bağımlı ülkeler ortasında yer alan Türkiye’yi de etkiliyor. Petrol fiyatlarındaki artış, Türkiye’nin uzun vadeli doğalgaz alım kontratlarındaki fiyatları geriden de olsa üst tarafta etkiliyor. Bu ortada spot piyasalarda doğalgaz ve elektrik fiyatları bir müddettir yükseliş sergiliyor.
Dünya’dan Mehmet Kara’nın haberine nazaran doğalgaz satış tarifeleri son olarak Eylül ayı başında güncellenmişti. BOTAŞ iki günlük gecikmeyle yaptığı duyuru ile endüstride ve elektrik üretiminde kullanılan doğalgaz fiyatlarını yüzde 15 arttırmış, konutlara verilen gazın fiyatlarını ise sabit bırakmıştı.
BOTAŞ, ekim ayı için yapacağı fiyat ayarlamalarında ithalat fiyatlarına bakarak hesaplayacağı ortalama maliyeti dikkate alacak. BOTAŞ’ın bu defa hem sanayi aboneleri ile elektrik santrallerine, hem de konutlara satılan gaz fiyatlarını yükseltebileceği konuşuluyor. Fiyat artış oranının sanayi ve elektrik üretimi emelli gazda iki haneli sayıları bulması şaşırtan olmayacak.
Elektrik tarifelerine yansıtılacak
Yılın son üç aylık devrinde geçerli olacak elektrik satış fiyat tarifelerinin de Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından en geç 1 Ekim’de duyurulması bekleniyor. Elektrik santrallerine verilen doğalgaz fiyatına geçen ay yapılan yüzde 15’lik artırım ile son bir ay içinde yaşanan yeni fiyat artışlarının elektrik tarifelerine yansıtılması gerekiyor. Ayrıyeten son devirde ithal kömür santrallerini rekabet edebilir fiyatlardan üretim yapamaz hale getiren memleketler arası buhar kömürü fiyatlarında yaşanan artışların da bir formda elektrik tarifeleri üzerinde üst taraflı tesirde bulunacağı açık.
Türkiye’de elektrik fiyat artışları hudutlu
Dünyada ve bilhassa Avrupa’da yaşanan güç fiyatı patlaması, Türkiye piyasalarına tam yansımış değil. Türkiye’de Eylül’deki spot elektrik fiyatları MWh başına 52,85 Euro ile Avrupa’dan çok daha aşağı düzeylerde. Lakin Türkiye’deki fiyatlar esasen evvelce de Avrupa ülkelerinin epey altındaydı. Ocak 2021’de MWh başına 33 Euro düzeyinden şu anki düzeylere yükseldi. Bu da Türkiye’deki spot elektrik fiyatlarında yaklaşık yüzde 65-70’lik bir artışa tekabül ediyor.
