Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Nureddin Nebati, maliyetler nedeniyle ham petrolde artışın sürdüğünü tabir ederek, “Petrol fiyatlarını piyasaya yansıtmamak için vazgeçtiğimiz vergi 37,4 milyar lira. Yıl sonuna kadar vazgeçeceğimiz verginin fiyatı 55 milyar liranın üzerine çıkacak” dedi.
Çeşitli temaslarda bulunmak üzere Düzce’ye gelen Nebati, dünyada tedarik zincirlerinde bozulma olduğunu dikkati çekerek, taşıma, lojistik ve konteyner fiyatları üst üste konulduğunda üretim maliyetlerinin bütün firmaları zorladığını söyledi.
Bu durumun yüksek kredi faiziyle de bir ortaya gelince Türkiye’nin üretici dallarında baskı oluşturduğunu lisana getiren Nebati, “Yılbaşından bugüne kadar ham petroldeki artış oranı yüzde 68’dir. Şu anda 85 doların üzerinde. Petrol fiyatlarını piyasaya yansıtmamak için vazgeçtiğimiz vergi 37,4 milyar lira. Yıl sonuna kadar vazgeçeceğimiz verginin meblağı 55 milyar liranın üzerine çıkacak. Biz eşel taşınabilir sistemini uygulamaya devam ediyoruz. Şu an Türkiye’deki petrol pompa fiyatları, dünyadaki petrol pompa fiyatlarının altında. Avrupa’da anında fiyat artışını yansıtıyorlar. Pompa çıkış fiyatları 1,6 ila 2 avro civarında değişiyor” sözlerini kullandı.
“Kısa vadede gerçek kesim üzerinde döviz riskinin olmadığı görülmektedir”
Merkez Bankası’nın faiz indirimi kararının olumlu tarafta yansımaları olduğunu belirten Nebati, şöyle devam etti:
“Merkez Bankası bir atakta bulundu ve 200 baz puan düşüş gerçekleştirdi. Üretim odaklı bir firma faiz oranlarının düşmesinden rahatsız olur mu? Türkiye’de enteresan bir halde kimi kesitlerde bize öğretilen bir yanlışın daima uygulanması konusunda bir baskı var. Üretici finansmana ulaşmak istiyor. İhracatta patlama var. Kapasite kullanım oranları en yüksek düzeye ulaşmış durumda. Siparişler devam ediyor ve önümüzdeki süreçte siparişlerin devam edeceğine yönelik de bir beklenti var. Yeni yatımlar yapılacak. Ticaret hacmimizin genişlemesi için finansmana gereksinimimiz var. Merkez Bankası almış olduğu 200 baz puanlı bir indirimle bu kapıyı açmıştır.”
Nebati, 2008’de yaşanan büyük global kriz sonrasında ekonomik kırılganlıkları önlemek emeliyle 2009’da Türk Parası Değerini Müdafaa Hakkında 32 Sayılı Karar’da yapılan değişiklikle hane halkının döviz cinsinden borçlanmasının engellendiği ve böylece hane halkının kur riskine karşı korunduğunu anlattı.
Gerçek dal açısından bakıldığında, gerçek bölümün döviz konum açığının en yüksek düzeyini gördüğü 2017’den bu yana azaldığını, bu yılın temmuz ayı prestijiyle 126,7 milyar dolar olduğunu aktaran Nebati, “Bu açık konumu taşıyan firmalar döviz geliri olan ve bu borcu çevirme konusunda ehil firmalardır. Gerçek bölümün kısa vadeli döviz durumu ise 57,6 milyar dolar fazladır. Münasebetiyle kısa vadede gerçek bölüm üzerinde döviz riskinin olmadığı görülmektedir. Keza finans kesimine baktığımızda, bankaların yabancı para konumu 15 Ekim prestijiyle 5,6 milyar dolar fazla durumundadır” diye konuştu.
