HDP İstanbul Milletvekili Oya Ersoy, Türkiye’de yaşayan engelli bireylerin karşılaştığı toplumsal ve ekonomik sıkıntıların çözümlenmesi noktasında; Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’a, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım’e ve Ulusal Eğitim Bakanı Mahmut Özer’e soru önergesi iletti. Ersoy, “Ülkemizde pandemi ile birlikte ortaya çıkan yoksulluk ve işten çıkarmaların ağır sonuçlarını kuşkusuz ki en çok engelli yurttaşlar yaşamaktadır. Ülkemizdeki engelli bireylerin yaşadığı problemlerin tahlili noktasında; öncelikle yurttaşların sayılarının belirlenmesi ve buna uygun tahlil üretilmesi gerekirken, sağlıklı bir data akışının olmadığı ortadadır.” sözlerini kullandı.
“Ülkemizde, engelli yurttaşların istihdamdan, eğitime, sıhhat hakkından barınma ve ulaşıma kadar yaşamsal gereksinimlerinin giderilmesi bir zorunluluktur” diyen Oya Ersoy, bakanlıkların koordineli bir biçimde çalışarak, meselelerin tahlilinde ortak bütçe programı ile hareket etmesi gerektiğinin altını çizdi.
“Engelli bireylerin nüfusu hakkında 2002’den beri aktüel sayım yapılmadı”
Engelli bireylerin aktüel nüfus sayımının; 2002 yılında, TÜİK’in ‘Türkiye Özürlüler Araştırması’nda yapıldığını ve Türkiye genelinde engelli bireylerin vilayet bazında dağılımını iddia eden son araştırmanın ‘2011 Nüfus ve Konut Araştırması’ olduğunu söyleyen Oya Ersoy, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Derya Yanık’a şu soruları yöneltti:
“- 2021 yılı itibariyle engelli kaç bayan, erkek ve çocuk vardır? Engellilik türleri nelerdir? Engelli bireylerin vilayetlere nazaran dağılımı nedir?
– Tüm engellilerin sosyo-ekonomik ve demografik datalarını içeren şimdiki bir veri tabanı oluşturulmalı iken neden bu türlü bir çalışma yapılmamaktadır?
– Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni incelendiğinde Bakanlığınız, neden en son araştırmasını 2011 yılında yapmıştır? 2011 yılı sonrasında çalışma yapılmamasının nedeni nedir?
– Engelli bayanların iş hayatında olmaları için rastgele bir çalışmanız var mıdır?
– Bakanlığınız, bilhassa engelli bayanların korunmasına yönelik rastgele çalışma yürütüyor mu?
– Bakanlığın, engelli yurttaşların cinsiyetleri, yaşları, eğitim seviyeleri, yardım alma durumları, istihdam ve aldıkları engelli yardımlarına nazaran bir istatistik çalışması var mıdır? Başka farklı istatistik çıkarılmış mıdır?
– Bakanlık olarak, 2022 yılı bütçesinde, engelli yurttaşların sıkıntılarının çözümü noktasında ne kadar hisse ayırmıştır?
– Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’na ilişkin 2020 yılı Sayıştay Denetim Raporu’na nazaran, Bakanlık masrafının yüzde 98’ini toplumsal yardım ödemeleri oluşturmaktadır. Bu toplumsal ödemeler, kimlere yapılmıştır? Hangi hesap üzerinden bu ödemeler yapılmıştır?
“Atama bekleyen engelli vatandaşlar ömür çabası veriyor”
DİSK-AR tarafından yapılan hesaplamaya nazaran; Kasım 2021 ayında geniş tarifli işsiz sayısının 9,6 milyona yükseldiğini ve geniş tarifli işsizlik oranının yüzde 26,7 olarak gerçekleştiğini tabir eden Oya Ersoy, “Bilhassa pandemi sonrasında yaşanan işsizlik ile bir arada istihdam azalmış ve bu durum engelli yurttaşlar için ‘hayatta kalma çabasına’ dönüşmüştür.” dedi.
Ersoy, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alim’e verdiği soru önergesinde şu sorulara yer verdi:
“- 2021 yılı datalarına nazaran, kaç engelli yurttaşımız istihdam edilmektedir? Bunların yaş, cinsiyet, eğitim ve vilayetlere nazaran dağılımı nedir?
– 2021 yılı bilgilerine nazaran, işsiz olan ve iş bulmak gayesi ile kaç engelli yurttaşımız İş ve İşçi Bulma Kurumu’na başvurmuştur? Kaçı istihdam edilmiştir?
– 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun 53. Hususuna nazaran, kurum ve kuruluşlar bu Kanuna nazaran çalıştırdıkları işçiye ilişkin takımlarda yüzde 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. Bu durumda kamu kurum ve kuruluşlarında yüzde 3 oranında engelli yurttaş istihdamı yapılmakta mıdır?
– Bakanlığın, engelli yurttaşların cinsiyetleri, yaşları, eğitim seviyeleri, yardım alma durumları, istihdam ve aldıkları engelli yardımlarına nazaran bir istatistik çalışması var mıdır? Farklı ayrı istatistik çıkarılmış mıdır?
– Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, 2022 yılı bütçesinde, engelli yurttaşların sorunlarının tahlili için ne kadar hisse ayırmıştır?”
“Birkaç yıl sonra, atama bekleyen öğretmen sayısı 1 milyona ulaşacak”
Oya Ersoy, “KPSS’ye giren öğretmen sayısı 450 bine yaklaşmaktadır. Eğitim fakültelerinde okuyan öğrenci sayısının 230-300 bin civarında olduğu düşünüldüğünde, 750 bin civarında öğretmen atama beklemektedir. Her yıl 20 bin bandında öğretmen ataması yapılırsa, birkaç yıl sonra atama bekleyen öğretmenlerin sayısı maalesef 1 milyona ulaşacaktır. Branş derslerinden öğretmen ataması yapılması gerekirken, öğretmen açığı ne yazık ki fiyatlı öğretmen ataması yaparak kapatılmaktadır” dedi.
Ersoy, Ulusal Eğitim Bakanı Mahmut Özer’e şunları sordu:
“- Bakanlık tarafından, ataması yapılmayan engelli öğretmenler için rastgele bir politikanız var mıdır? Bu öğretmenler hangi işi yapacaklardır?
– 2511 engelli öğretmen olmasına karşın, neden 750 engelli öğretmen ataması yapılmaktadır?
– Ulusal Eğitim Bakanlığı, 2022 bütçesinden, engelli öğretmen ve eğitim emekçilerinin sorunları için ne kadar hisse ayırmıştır?
– Ulusal Eğitim Bakanlığı datalarına nazaran kaç engelli öğrenci vardır? Bu öğrencilerin yaş, cinsiyet ve eğitim seviyeleri nelerdir?
– Okullarda engelli öğrenciler ve öğretmenlerin eğitim hayatlarını kolaylaştıracak asansör, tuvalet sıra vb. üzere imkanları var mıdır?”
