Bankacılık Kanunu ile Birtakım Kanunlarda ve 655 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde kabul edildi.
AKP Denizli Milletvekili Nilgün Ök ve AKP milletvekillerinin imzasını taşıyan teklife nazaran, mevduat ve iştirak fonunun sigortalanmasında kapsam genişletilecek.
Bloomberg HT’nin haberine nazaran; ekonomik düzenlemeler içeren 20 unsurluk torba kanun teklifin detayları şöyle:
Sırf gerçek bireylere ilişkin olup ticari süreçlere husus olmayan mevduat ve iştirak fonu meblağları değil, resmi kuruluşlar, kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlara ilişkin olanlar dışındaki tüm ticari mevduat ve iştirak fonu da TMSF tarafından sigorta edilecek. Böylelikle AB mevduat sigortacılığı kriterlerine ahenk sağlanacak.
Hakkında iflas kararı verilmeyen yahut iradi tasfiyeye giren kredi kuruluşunun tasfiyesinde ise İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenen ismi ve rehinli alacakların sıralaması geçerli olacak.
TMSF kaynaklarının, çözümleme rezervi ile mevduat sigortası rezervinden oluşması nedeniyle ödemenin, mevduat sigortası rezervinden yapılmasına yönelik düzenleme yapılacak.
Bankalarda kelam konusu teknik altyapının kuruluş, işleyiş ve kontrolüne ait kuralların TMSF Fon Konseyi tarafından belirlenmesi istikametinde değişiklik yapılacak. Bu düzenleme yayımından 3 ay sonra yürürlüğe girecek.
Teklifle, sigorta kapsamı dışında kalan mevduat ve iştirak fonları da belirleniyor. Bu kapsamda ilgili kredi kuruluşunun hakim ortakları ya da nitelikli hisse sahiplerine, bunların denetiminde bulunan hükmî bireylere, gerçek kişi hakim ortakların ana, baba, eş ve velayet altındaki çocuklarına ilişkin mevduat ve iştirak fonu ile başka hesaplar; ilgili kredi kuruluşunun idare yahut müdürler şurası lider ve üyeleri, genel müdür ve yardımcıları ile bunların tek başına yahut birlikte denetim ettiği hükmî şahıslar ve paydaşlıklar ile ana, baba, eş ve velayet altındaki çocuklarına ilişkin mevduat ve iştirak fonu ile öteki hesaplar; Fon Heyeti tarafından Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Heyetinin (BDDK) görüşü alınmak suretiyle belirlenen öbür mevduat, iştirak fonu ve hesaplar sigortaya tabi olmayacak.
TMSF Fon Şurası lider yardımcılarının sayısı 2’den 3’e çıkarılacak
TMSF’nin idari yapılanmasındaki misyon dağılımı, artan iş yükünün aktif ve süreçleri hızlandıracak formda yürütülmesi için kurulacak yeni daireler vasıtasıyla değiştirilecek, muhtaçlığa binaen müdürlük sayısı artırılacak ve takviye işçinin istihdamına yönelik değişiklik yapılacak.
TMSF Fon Heyeti üyeleri ve Fon işçisinin, Bankacılık Kanunu’nda yazılı vazifelerine ait karar, hareket ve süreçleri sebebiyle Fon’un yaptığı ödemeyi ilgililerinden talep etmesi konusunda düzenleme yapılarak, BDDK’nin yaptığı bu ödemeleri, kusurlu bulunan ilgililerinden talep etme hakkı gizli tutulacak.
Bankacılık Kanunu ile TMSF’ye verilen vazifelerin yanı sıra ilgili başka kanunlar ve devlet aleyhine açılan milletlerarası davaların takibine ait Cumhurbaşkanlığınca verilen misyonların ifası sırasında yapılan masrafların de gerektiği hallerde, daha sonra ilgililerinden tahsili şartıyla Fon bütçesinden karşılanabilmesi maksadıyla ek düzenleme öngörülüyor.
Teklifle, TMSF tarafından yapılan ticari ve iktisadi bütünlük satışlarında, mevcut düzenlemeler ve yargı içtihatları gözetilerek, geçmiş periyot borcuna dair kriterlerin daha açık ve anlaşılır olması amaçlanıyor.
Finansal kiralama mukavelelerinin ticari ve iktisadi bütünlük kapsamına alınacak ve ihale bedeline isabet eden fiyatın sıra cetveli katılaşmadan ödenebilecek.
Sıra cetveline itiraz mühleti, sıra cetvelinin Resmi Gazete’de yayımlanmasından itibaren 15 gün olacak.
Bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirerek en az 3 ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında pahalandıran şirketlerin, vade sonunda elde ettiği faiz ve kar hisseleri ile başka yararları kurumlar vergisinden müstesna olacak.
TBMM Plan ve Bütçe Kurulunda Bankacılık Kanunu ile Birtakım Kanunlarda ve 655 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi kabul edildi.
Teklife nazaran, tasfiyesi TMSF eliyle yürütülen bankalarda tüm yasal yükümlülüklerin ifasından sonra tasfiye bakiyesi kalması halinde bu meblağın hissedarlara dağıtımında, iflasına karar verilen bankaların hakim ortakları ve yöneticileri, idare ve kontrol heyeti üyeleri, genel müdür ve yardımcıları ile idare ve kontrolüne sahip olduğu iştirakleri, hakim ortağı olan hukukî şahıslar, bunların gerçek ve hukuksal kişi hakim ortaklarının hakim ortağı olduğu şirketler, bu gerçek şahısların kan ve kayın hısımları ile bu şahısların paylarını ciro, bölüm yahut temlik suretiyle edinen üçüncü şahıslar ile paydaşlığın sermayesinin direkt yahut dolaylı olarak yüzde 10’unun altında kalan hisselere sahip olsa dahi idare heyetlerine üye belirleme ve denetim imtiyazı veren hisselere sahip olanlar, bu bankanın iflasına neden olanlar dağıtımdan hisse alamayacak.
Ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisakı ya da bunlarla irtibatı nedeniyle cezalandırılmasına karar verilenler ve bu nedenle hakkında müsadere kararı verilmiş olanlar da bu dağıtımdan hisse alamayacak ve bunlara düşen hisse Hazineye ödenecek.
Soruşturma yahut kovuşturması devam edenlere isabet edecek tasfiye hissesi; kovuşturmaya yer olmadığına, beraat, ceza verilmesine yer olmadığına, davanın reddine yahut düşmesine ait kararın katılaşmasına kadar ödenmeyerek Fon hesaplarında tutulacak.
TVF’ce kurulacak şirket ve alt fonlara sağlanan muafiyetler
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle kurumların 31 Mart 2022 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını 2022 yılı sonuna kadar Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden Türk lirasına çevirmeleri ve bu suretle elde edilen Türk lirası varlığı en az 3 ay vadeli Türk lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda kelam konusu hesapların periyot sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dahil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kar hisseleri ile öteki çıkarlar kurumlar vergisinden müstesna olacak. Cumhurbaşkanı istisnayı 30 Haziran 2022 yahut 30 Eylül 2022 tarihli bilançolarda yer alan yabancı paralar prestijiyle da uygulatmaya yetkili olacak.
Teklifle Türkiye Varlık Fonunun (TVF) yahut Fonun kurduğu alt şirketlerin ve fonların bedelini ödeyerek satın aldığı şirketlerin bedel kaybına uğramaması ve şirketlerin özel kesimle adil bir biçimde devam edebilmesi için kamu sermayeli şirketlere uygulanan mevzuat ve kısıtlamalardan ari tutulması sağlanıyor.
Buna nazaran; TVF’nin kurduğu alt şirketler yahut fonların bedelini ödeyerek satın aldığı şirketler, kamu sermayeli şirketlere uygulanan mevzuat ve kısıtlamalara tabi olmayacak.
Teklifle TVF tarafından kurulacak şirket ve alt fonlara sağlanan muafiyet ve istisnalar, bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihten evvel kurulmuş şirket ve ilişkin fonlara da uygulanacak.
Bu şirket ve fonlara sağlanan muafiyet ve istisnalar sebebiyle kamu yönetimleri tarafından geçmişe gerçek rastgele bir ödeme yahut iade yapılmayacak.
TMSF’nin kayyum olarak atandığı şirketler
Kanun teklifiyle, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) kayyum olarak atandığı şirketlerin, şirket varlıklarını yahut mal varlığı kıymetlerini kısmen yahut büsbütün satabilecek ya da feshi ile tasfiyesine karar verebilecek.
Kayyumların yetkileri TMSF’ye devredilen yahut TMSF’nin kayyum olarak atandığı şirketlerde, şirketin ortaklarının şirkette sahip olduğu hisse oranında yeni kurulacak şirketlerde hisse sahibi olmaları şartıyla şirket idare organının önerisi ve Fon Konseyi kararıyla yeni şirket kurulmasına karar verilebilecek. Bu halde şirket ortaklarının yeni şirket kurulmasına ait müsaade ve muvafakati aranmayacak.
Kurulacak şirketin sermayesi kayyumların yetkileri TMSF’ye devredilen yahut TMSF’nin kayyum olarak atandığı şirket tarafından birebir yahut nakdi olarak karşılanacak. Yeni şirket kuruluşuna ait konular şirketlerin idare organlarınca hazırlanacak ve Fon Heyetinin onayına sunulacak. Fon Konseyi kararıyla kuruluş gerçekleşecek ve tescile tabi tüm konular her türlü vergi, fotoğraf ve harçtan muaf olmak üzere ilgili ticaret sicilinde resen tescil ve ilan olunacak. Düzenleme uyarınca gerçekleştirilecek kuruluş süreçleri ilgili mevzuata tabi olmaksızın uygulanacak. Yeni kurulan şirkette kayyumluk yetkisi bir mahkeme yahut hakim kararına gerek olmaksızın Fona devredilmiş sayılacak.
TMSF’nin kayyumlık vazifesini yürüttüğü şirketlerin genel heyetlerinin yetkileri, Türk Ticaret Kanunu kararlarına tabi olunmaksızın TMSF tarafından kullanılabilecek. Bu kapsamda bir şirketin bölünmesine karar verilmesi halinde Fon, bölünme yolu ile kurulan bu şirkete kayyum atanacak.
Fonun, idare organı yetkilerini ya da idare organı yetkileri ile birlikte paydaşlık hisseleri yahut menkul değerler yönetim yetkilerini haiz kayyum olarak görevlendirildiği şirketlerde ana kontratlarına bağlı olmaksızın, kayyum atanmasından evvelki periyot bilanço ve kar/zarar hesaplarını tasdik ile bu devirlerde misyon yapan yönetim/müdürler heyetlerini ibra etmek manasına gelmemek kaydıyla, kanunun ilgili hususu çerçevesinde, şirketlere kayyum atanan faaliyet devrini izleyen devirden başlamak üzere kısmen ya da büsbütün kar dağıtımına karar verilebilecek. Dağıtıma karar verilen kar; ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisakı ya da bunlarla irtibatı nedeniyle haklarında mahkumiyet kararı bulunmayan hissedarlara hisseleri oranında ödenecek. Soruşturma yahut kovuşturması devam edenlerin payına isabet edecek kar hissesi; kovuşturmaya yer olmadığına, beraat, ceza verilmesine yer olmadığına, davanın reddine yahut düşmesine ait kararın katılaşmasına kadar ödenmeyerek Fon hesaplarında tutulacak. Hakkında soruşturma, kovuşturma bulunmama yahut müsadere kararı verilmemiş olma şartı, Borsada süreç gören paylar bakımından aranmayacak. Kar dağıtımı kararı bağlantılı olduğu faaliyet periyodu mali bilgilerinin ve tablolarının tasdiki manasına gelmeyecek. Dağıtıma ait konular Fon Konseyi tarafından belirlenecek.
Kanun teklifiyle, Fonun kayyum olarak atandığı şirketlerin satışından elde edilecek fiyattan satışa hazırlık ve öteki masrafların düşülmesinden sonra kalan fiyatın yargılamanın sonuçlanmasına kadar bir hesapta nemalandırılmasına dair mevcut düzenlemeye “şirket paydaşlık payları” ek ediliyor.
Paydaşlık hisselerinin satışında, satışa ait masraflar ile dava yahut avukatlık masrafları, ulusal güvenliğe tehdit oluşturduğu tespit edilen yapı, oluşum yahut kümelere ya da terör örgütlerine üyeliği yahut iltisakı ya da bunlarla irtibatı bulunmayan hissedarların hissesinden düşülmeyecek.
Şirket varlıklarının ticari ve iktisadi bütünlük yoluyla satışına karar verilmesi halinde Fon Konseyi, geçmiş periyot borçlarını, bu borçların FETÖ/PDY terör örgütüne aidiyeti, iltisakı yahut irtibatı olmayan bireylerle gerçek mal yahut hizmet münasebetine dayanması ve Bankacılık Kanunu’nun “Fonun alacaklarının tahsiline ait öteki yetkiler” başlıklı hususunda belirtilen şartları karşılaması koşuluyla ihale bedelinden ödemeye yahut ihale alıcısına ödettirmeye yetkili olacak.
Tasfiye bakiyesi Hazineye irat kaydedilecek
Bir şirketin, devletin güvenliğine karşı kabahatler ile terörizmin finansmanı hatasından ötürü müsaderesine karar verilmesi halinde müsadere kararı; bu şirket, iştirak hisseleri ve mal varlığı bedellerinin TMSF yahut şirket idaresi, müdürler heyeti, mal varlığı bedelleri kayyım temsilciliği tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığının onayı ile satış yahut tasfiye edilmesi suretiyle yerine getirilecek.
Müsadere kararından evvel yapılan satışlarda alacaklıların alacaklarını tahsil etme imkanı varken müsadere kararından sonra yapılan satışlarda da alacaklıların sıra cetveli kapsamında alacaklarını tahsil edebilmesine imkan sağlanıyor.
Müsadere kararı verilen şirket, paydaşlık hisseleri yahut mal varlığı kıymetlerinin satış yahut ticari ve iktisadi bütünlük satışları, Kanun’da belirtilen kayyumluk yetkisinin bölümü ve tasfiye kararı ile TMSF’nin satış ve tasfiyeye ait yetkileri çerçevesinde yapılacak. Tasfiye komitelerince tasfiye tamamlanacak. Tasfiye bakiyesi Hazineye irat kaydedilecek.
Şirketin yüzde 50’nin altındaki iştirak hisselerinin müsadere edilmesine karar verilmesi halinde, müsadereye bahis bu hisseler TMSF tarafından satışa çıkarılacak. En az iki kere satışa çıkarılmış olmasına karşın satışın gerçekleşmemesi halinde paydaşlık hisseleri ilgili şirkete bedeli mukabilinde devredilebilecek ve hisselerin bedeli şirket tarafından Hazineye ödenecek. Müsadere kararından sonra sermaye artırımına karar verilmesi halinde bu artırım Hazine ve Maliye Bakanlığının onayına tabi olacak.
Metro projeleri
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından imali tamamlanarak büyükşehir belediyelerine devredilen metro projeleri için merkezi idare bütçesinden harcanan meblağlar, belediyelerin genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılacak hisselerinin azami yüzde 5’i oranında tahsil edilecek.
Projenin mevcut kent içi raylı sistem çizgilerinin devamı olmayıp müstakil işletilebilir durumda olması halinde yahut projenin kombine nakliyeciliğe hizmet etmesi halinde; kanunun yürürlük tarihinden evvel hizmete açılmış olanlar hariç olmak üzere, mülkiyet devranına husus edilmeksizin raylı sistemin işletilmesinin bakanlık yahut bağlı, ilgili, alakalı kuruluşları, bu kuruluşların bağlı iştirakleri yahut iştiraki olan şirketler eliyle yürütülmesine Cumhurbaşkanınca karar verilebilecek. Bu durumda ilgili belediyenin genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılacak hisselerinden kesinti yapılmayacak.
Öte yandan önergeyle Talih Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Hisselerin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’a ek unsur ihdas edildi.
Buna nazaran At Yarışları Hakkındaki Kanun ve Ulusal Piyango Hakkında Kanun Kararındaki Kararnameyle 49 yıllığına Türkiye Varlık Fonuna devredilen lisanslarla ilgili olarak ortaya çıkan kamu hissesi, unsurun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren anılan müddetin sonuna kadar Türkiye Varlık Fonu yahut Türkiye Varlık Fonu tarafından kurulacak şirket tarafından gelir kaydedilecek.
