Türkiye İnşaat Materyali Sanayicileri Derneği (İMSAD), yapı kesimi ve iktisat etrafları tarafından dikkatle izlenen aylık bölüm raporunu açıkladı. Rapora nazaran, iç ve dış pazarda artan talebin tesiriyle 2021 yılının birinci 7 ayında inşaat gereçleri sanayi üretiminde yüzde 27,5 artış gerçekleşti.
İnşaat gereci kesiminin çatı kuruluşu Türkiye İMSAD tarafından hazırlanan ‘Eylül 2021 Dal Raporu’na nazaran, inşaat materyalleri sanayi üretimi, uzun resmî tatiller nedeniyle çalışma günü sayısının değerli ölçüde azaldığı temmuz ayında, geçen yılın temmuz ayına nazaran yüzde 0,4 geriledi. Bununla birlikte inşaat materyallerine yönelik iç ve dış taleplerin yılının birinci 7 ayında, geçen yılın tıpkı devrine nazaran üretim artışı yüzde 27,5 olarak gerçekleşti. İç talebin canlı kalması ve dış pazarlardaki değerli talep artışı, üretimde tesirli olmaya devam etti.
En yüksek üretim artışı seramik sıhhat gereçlerinde oldu
2021’in birinci 7 ayında 22 alt dalın tamamında üretim, 2020 yılının birebir periyoduna nazaran arttı. Alt bölümlerde en yüksek üretim artışı yüzde 59,6 ile seramik sıhhat gereçlerinde oldu. Tuğla ve kiremit üretimi yüzde 51,3, kilit ve donanım eşyası üretimi yüzde 46, demir çelik radyatör üretimi yüzde 43,7, yalıtımlı kablolar üretimi yüzde 43,5 arttı. Isıtma ve soğutma donanımları üretimi yüzde 38,3, seramik kaplama materyalleri üretimi yüzde 37,8, çimento ve betondan eşyalar üretimi yüzde 36,1 büyüdü. Birinci 7 ayda başka alt kesimlere nazaran daha yavaş üretim artışı gösteren bölümler ise metalden kapı ve pencereler, çimento ile metal yapı ve yapı kesimleri oldu.
İnşaat dalında talep kısıtları geriliyor
Pandemi sonrası süreçte meydana gelen şartlar tüm kesimleri olduğu üzere inşaat kesimini de etkiliyor ve tekrar şekillendiriyor. İnşaat dalı pandemi salgını sonrası verilen uygun şartlı kredi dayanaklarıyla 2020 yılının ikinci yarısında mali açıdan rahatlamıştı. 2021 yılında ise tam açılma ile işlere geri dönüş inşaat kesimindeki faaliyetlerin büyümesini destekledi.
TÜİK inşaat itimat endeksi anketi bilgilerine nazaran kısıtlayan faktörler eylül ayında gerilemeye devam etti. Kısıtlayan faktörler 2019 yılı başından bu yana en düşük düzeye indi. Bilhassa tam açılma ile işlere geri dönüş talep tarafında düzgünleşme sağladı. Finansman konusunda da göreli rahatlık devam ediyor. Finansman meseleleri üçüncü çeyreğin son ayında düşüş gösterdi. İnşaat bölümünde 2021 yılının genelinde talep ve finansman alanında pandeminin yol açtığı külfetlerin büyük ölçüde geride bırakıldığı görülüyor.
İnşaat bölümü istihdamı temmuzda 1.72 milyon olarak gerçekleşti
İnşaat bölümü istihdam düzeyi bölümdeki iş faaliyetleri için değerli bir gösterge olmaya devam ediyor. İnşaat kesiminde istihdam düzeyi büyüme yıllarında 2 milyonun üzerinde gerçekleşiyor. 2017 yılı temmuz ayında 2,4 milyon ile istihdamda en yüksek düzeye ulaşılmıştı. 2020 yılında salgın nedeniyle kesimde istihdam nisan ayında 1,12 milyon ile en düşük düzeyine inmiş, akabinde artışa geçmişti. Yeni yılda ise mayıs ayında istihdam 1,85 milyon üzerine çıkarak daldaki toparlanmaya işaret etti. Haziran ayında istihdam 1,84 milyon ile büyük ölçüde korundu. Temmuz ayında ise 1,72 milyon şahsa indi.
Mevcut inşaat işleri düzeyi eylülde 4.5 puan yükseldi
İnşaat dalında mevcut işler düzeyi eylül ayında bir evvelki aya nazaran 4,5 puan daha yükseldi. Temmuz ayı başından itibaren tam açılmaya geçilmesiyle birlikte inşaat bölümündeki işlerde sıçrama yaşanmıştı. Ağustos ve eylül aylarında ise mevcut işler düzeyi artışına devam etti. Eylül ayının, inşaat dalında mevsimsellik ile mevcut işler düzeyinin yüksek olduğu aylardan biri olmasının da katkısı ile mevcut işler düzeyinde uzun müddettir yaşanan durağanlaşma şimdilik geride kaldı. Lakin mevcut işlerdeki artış büyük ölçüde devam eden işlerin tamamlanmasına yönelik faaliyetler tarafından destekleniyor.
Yeni alınan inşaat işleri düzeyi eylül ayında 0.1 puan arttı
Alınan yeni iş siparişleri eylül ayında bir evvelki aya nazaran 0,1 puan artış gösterdi. Mevsimsellik ile yeni iş siparişlerinde klâsik olarak artış gerçekleşen bir devir yaşandı ve bunun tesiri eylül ayında da yavaşlamakla birlikte devam etti. Olağanlaşma, yeni alınan iş siparişleri üzerinde olumlu tesirini gösterdi.
Sanayi ve lojistik binaları için alınan yapı ruhsatları artıyor
2020 yılı prestijiyle yaşanan pandemi konut dışı binaların yer aldığı kesimleri çok olumsuz etkiledi. Uzaktan çalışma, ofis kesiminde daralmaya yol açtı. Oteller, turizm faaliyetlerinin kesintiye uğraması ile uzun bir mühlet kapalı kaldı. Alışveriş merkezleri de misal biçimde kapatma kararları ve ağır kısıtlamalar ile karşılaştı. 2021 yılının birinci yarısında alınan yapı ruhsatları bu binaların inşaat iştahının hala düşük olduğunu gösteriyor. Lakin sanayi ve lojistik binaları muhtaçlığı ise süratle artıyor. Üretimde yeni kapasite muhtaçlıkları, lojistikte ihracat ve elektronik ticaretin genişlemesinin tesirleri ile sanayi ve lojistik alanlar için alınan yapı ruhsatlarında 2021 yılının birinci yarısında kıymetli artış yaşandı. (ANKA)
