Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, ekonomik dertlerin aşılmasında, öngörülebilirliği sağlamanın, hür piyasa dinamiklerine güvenmenin, kararlı ve sabırlı duruşun anahtar olduğunu vurgulayarak, “Ben bir itimat artışı olduğunu ve birinci adımının gerçekleşmeye başladığını görüyorum.” dedi. Ortan ayrıyeten Türkiye iktisadında kur ve enflasyon tarafındaki baskının yapısal bir sorun olduğunu ve bu sorunun çarçabuk çözülebilecek bir durumda olmadığını aktardı.
Bankanın 97. kuruluş yıl dönümü münasebetiyle açıklama yapan Ortan, dünya ve Türkiye iktisadına ait değerlendirmelerde bulundu.
Salgın devrinin ekonomik ve toplumsal yaşantıya tesirlerine işaret eden Ortan, bu devirde ülkelerin borçluluk oranlarının kıymetli ölçüde arttığını, likidite bolluğu oluştuğunu, bunun enflasyona neden olduğunu lakin dünyada likidite bolluğundan eşit halde yararlanılmadığını söyledi. Bunun oluşturduğu değerli risk ögelerinin nasıl yönetileceği, siyasetleri nasıl etkileyeceği konusunun kıymet kazandığını vurgulayan Ortan, şöyle devam etti:
“Kaynakların topyekun seferber edildiği bu türlü bir süreçte verimliliğin nerelerde arttığı, verimsizliğin nerelerde oluştuğu, ekonomik, finansal sıkıntılarla istihdam ve gelir dağılımı üzere toplumsal problemlerin nasıl, nerede, ne formda dengeleneceği değer kazandı. Bu hususlar, ekonomik olduğu kadar toplumsal manada da dikkatli hareket edilmesi gereken, riskler barındıran konular. Nasıl sıhhat konusunda bir bilim şurası oluşturulduysa pandemiden çıkışla ilgili de ülkelerin bir ekonomik müşavere heyeti oluşturarak bu konseylerin teklifleri doğrultusunda hareket etmelerinin yararlı olacağını düşünüyorum. Akademi dünyası ile endüstricinin, üreticinin ve finansal aktörlerin buluştuğu, fikir verenlerle bunu icraata dönüştürecek şahısların bir ortaya geldiği, ortak akılla neler yapılması gerektiğine dair tekliflerin sunulduğu bir model ile pandemi sürecinden çıkış sağlanabilir. Alışılmış ki son olarak buna karar verecek olan siyasi iradedir.”
“Fed, yerinde, cesaretli kararlarla ekonomiyi destekleyerek en az hasarla bugüne gelinmesine öncülük etti”
Hakan Ortan, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) izlediği siyasetlere ait değerlendirmede bulunurken, Fed’in, daha salgın başlarken çok süratli hareket ettiğini, global kriz deneyiminden de faydalanarak yerinde, gözü pek kararlarla ekonomiyi destekleyerek en az hasarla bugüne gelinmesine öncülük ettiğini kaydetti.
“Hakkını vermek lazım, Fed, global krizde olduğu üzere bu hususta da herkesten evvel birinci adımı attı. Avrupa Merkez Bankası ve öteki merkez bankaları onu takip etti” diyen Ortan, Fed’in şu anda kelamlı yönlendirmeleriyle tekrar öteki merkez bankalarına öncülük ettiğini söyledi.
Ortan, devamla şunları kaydetti:
“Kelamlı yönlendirmeleriyle çok net bir halde; ‘şu anda enflasyonun yüksek olduğu fakat enflasyonun yükselmesine neden olan sürecin durduğu ve devam etmeyeceği, bu doğrultuda yüksek enflasyonu süreksiz olarak gördükleri ve radikal bir aksiyon almalarına gerek olmadığı’ konusunda güçlü bir sinyal verdi. Böylelikle varlık alımı programının azaltılması konusunun önümüzdeki devirde tartışılabileceğini söyleyerek piyasaları sakinleştirmeyi başardı. Bu durumun, herkese vakit kazandırdığını ve her ülkeye kendi içinde düzeltmesi gereken problemler açısından fırsat yarattığını düşünüyorum. Fakat bu imkanlar ebediyen sürmeyecek. Fed de bir mühlet sonra çıkış stratejisinin daha net irtibatını yaparak varlık alım programını azaltmak ve sonrasında da faiz artırımına gitmek durumunda kalacaktır. O vakit da yönetmemiz gereken kıymetli riskler kapıda bizi bekliyor demektir. Bu riskler gerçekleşmeden, hala vaktimiz varken, bizim bir an önce tedbirlerimizi almamız ve yeni konjonktüre hazırlanmamız gerektiğine inanıyorum.”
“Bir itimat artışı olduğunu görüyorum”
Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Ortan, Türkiye iktisadında kur ve enflasyon tarafındaki baskının yapısal bir sorun olarak varlığını sürdürdüğünü vurguladı.
Kur ve enflasyon üzerindeki baskıyı çarçabuk çözebilecek durumda olunmadığını belirten Ortan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Zira bunlar, yapısal meselelerimize işaret ediyor. 2013’ten bu yana baktığımızda, kimi vakit bize mahsus nedenlerle kimi vakit da global nedenlerle döviz kurlarında çeşitli ataklar yaşadık. Döviz kurlarındaki ataklar, kurlardan fiyatlara geçiş tesirinin güçlenmesine neden oluyor. Artan döviz kuru geçişkenliğinin yanı sıra güçlü tüketim iştahımız ve ithal girdiye bağımlılığımız süratli büyümeye çalıştığımız devirlerde enflasyondaki yükselişi de beraberinde getiriyor. Global ölçekte emtia fiyatlarındaki artış da enflasyonist sürecin yönetilmesini daha güç hale getiriyor.
Nisan ayında genel müdürlük vazifemi devraldıktan sonra verdiğim röportajda, ekonomik zorlukların nasıl aşılacağının reçetesi sorulduğunda ‘kararlı ve istikrarlı bir duruşun, öngörülebilirliğin ve hür piyasa dinamiklerine güvenmenin önemine’ vurgu yapmıştım, bunlara muhtaçlığımız olduğunu söylemiştim. Bugün de hala birebir fikirdeyim. Öngörülebilirliği sağlamanın, kararlı ve sabırlı duruşun ve özgür piyasa dinamiklerine güvenmenin bu reçetenin anahtarı olduğunu düşünüyorum. Bu hususta da aralık kat etmeye başladığımızı büyük bir memnuniyetle görüyorum. Zira mart ve nisan ayları, her şeyin çok süratli değiştiği bir periyottu. O günden bugüne iktisat siyaseti idaresi açısından büyük bir değişikliğin olmadığı, sıkı para siyasetinin korunması suretiyle risklerin yönetilmesinin amaçlandığı bir periyot yaşadık. Buna aşılama konusundaki olumlu gelişmeler de eşlik etti, aşılama süreci hızlandı. Okulların yüz yüze eğitimle açılacağı konusu net ve güçlü bir biçimde tabir edildi. Cari süreçler istikrarının; ihracatın artması ve turizm gelirlerinin tekrar ivmelenmesiyle bir arada lehimize olacağını; cari istikrarın daha olumlu seyrettiği bir konjonktürde Merkez Bankası’nın yine rezerv biriktirme fırsatı bulacağı bir döneme geçeceğimizi düşünüyorum. Yatırımcı; ekonomik parametrelere bakan, ekonomik parametreleri pahalandıran ve enflasyonda bir düşüş eğilimi görmeden faiz oranlarını indirmeyen bir Merkez Bankası olduğunu hissetti. ‘Merkez Bankası Lideri değişince sanki para siyasetinde bir gevşeme olur mu’ tasası yatıştı. Bu kıymetli bir test süreciydi, bu süreçten geçer not aldığımızı düşünüyorum. Münasebetiyle ben bir itimat artışı olduğunu ve birinci adımın gerçekleşmeye başladığını görüyorum. Burada sabırlı duruşun devam etmesinin çok kıymetli olduğunun altını çizmek istiyorum.“
“Fırsatı kaçırmamak, heba etmemek gerekiyor”
Hakan Ortan, enflasyondaki mevcut yüzde 19’luk düzeye rağmen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan Piyasa İştirakçileri Anketi’ne nazaran ağustosta 12 ay sonrasına ait tüketici enflasyonu beklentisinin temmuza nazaran düşüş kaydederek yüzde 12,48 olduğunu hatırlattı.
Bu güzelleşmenin, çok sonlu olmakla birlikte dikkate kıymet olduğunu vurgulayan Ortan, “Mevcut duruşumuz bozulmaz devam ederse baz tesirinin de katkısıyla enflasyonu bu yılın sonunda yüzde 16, gelecek sene de yüzde 12-13 düzeylerinde görebiliriz. Beklemeden birtakım kararların alınması durumunda; o noktada artık kimse bir reçete veremez, reçete verilemeyecek yerlere gelebiliriz. Bu nedenle ben bu hudutlu güzelleşmenin değerli olduğunu düşünüyorum. Evet, istek edilen ölçüde olmayabilir fakat sürdürülebilir ve istikrarlı büyüme ile istihdam yaratılması, faiz oranlarının gerilemesi, üreticinin desteklenmesi, finansman yükünün hafifletilmesi, yeni yatırımların önünün açılması ve olumlu bir iklime dönülmesi konusunda bir fırsat görüyorum. Umarım bu fırsatı bu defa kaçırmayız, âlâ kıymetlendiririz. Fırsatı kaçırmamak, heba etmemek gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Ortan, sabır gösterilmeden kararlar alınması durumunda ise tekrardan tıpkı şeylerin sil baştan yaşanabileceğine dikkati çekti.
Sene başında, ülke iktisadının bu yıl yüzde 3,5 büyüyeceğini öngördüklerini, bu öngörüyü en az yüzde 6 olacak biçimde revize ettiklerini belirten Ortan, enflasyonda süratli bir düşüş olmayacağı fakat son çeyrekte baz tesirine bağlı bir düşüş görüleceği ve sene sonunda enflasyonun yüzde 16’ya ineceği beklentisinde olduklarını söyledi.
Bunun Merkez Bankası’na faiz oranlarında indirim imkanı sağlayacağını vurgulayan Ortan, “Piyasaların bunu fiyatladığını düşünüyorum. Sürpriz bir şey olmayacak. Bu biçimde faizin indirildiği, piyasa ile çatışmayan ve faiz indiriminin kurlarda artışa neden olmadığı bir konjonktürün; hepimize moral vereceğini, izleyen periyotta enflasyonun aşağı taraflı hareketinin hızlanmasına imkan sağlayacak yolu açacağını düşünüyorum. Yüksek faiz ortamından bankalar olarak bizlerin de şikayetçi olduğumuzun altını çizmek istiyorum. Zira biz kredilerimizi ortalama 3 yıl vadeli veriyoruz, öte yandan mevduatın vadesi 1-2 ay civarında. Bu demek oluyor ki geçen sene düşük faiz ortamında verdiğimiz kredileri, mevcut durum prestijiyle her ay yüzde 19’dan fonluyoruz.” sözlerini kullandı.
“Sabırlı tutum, yapısal ıslahatlara da prestij kazandıracaktır”
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, Türkiye’de bir devir üzerinde çok konuşulan yapısal ıslahatlara dair de şu yorumu yaptı:
“Yapısal ıslahatları, program olarak çok hoş açıklıyoruz ancak takibini yapmıyoruz. ‘Yapısal reform’ diyorsanız, nereden baksanız en az bir yıl boyunca o işlerin hayata geçmesinden sorumlu olacak şahısların o işlerle meşgul olması, tıpkı kararlılıkla hususun üzerine gitmesi ve sonuçlarını almak için de beklemesi gerekir. Lakin biz o yapısal dediğimiz reformlardan hiç sabır göstermeden sonuç bekliyoruz, kısa müddette sonuç gelmiyor diye vazgeçtiğimizde de hepsi yarım kalıyor, yapamıyoruz. O nedenle siyasetlerde sabırlı hal yapısal ıslahatlara da prestij kazandıracaktır. Bankalar bu mevzuda etki edecekse bunu, yapısal dönüşüme katkı sağlayacak halde kaynaklarının tarafını değiştirerek yapar. Örneğin, üretici ve ihracatçıların tesisini yerinde görerek yeni yatırımlarını teşvik ediyor, tüm finansmanı en uygun formda sağlıyor, proje bazında geri dönüş sürecini kıymetlendirerek kaynaklarımızı istikrarlı büyüme için seferber ediyoruz. Kaynakları buraya özgülediğimiz için tüketim tarafına daha az dayanak sağlıyoruz. Böylelikle iç talebin yavaşlamasıyla bir arada dezenflasyonist sürece de katkıda bulunuyoruz. Ben izlenen siyasetlerin sonuç vereceğine inanıyorum. Zira hepimizin menfaati, hepimizin çıkarı ülke iktisadının güzelleşmesinden geçiyor. Bunun olmadığı durumda kazanan olmaz. Ülkenin kazanamadığı bir yerde, ferdi olarak kazanan birilerinin olacağını sanmıyorum. Bu ülkenin kazanması gerekir. Bunun için de her kurum öncelikle kendi üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli. Bir banka ise finansman kaynaklarını bu emelle kullanmalı, bu maksatla müşterisini desteklemeli diye düşünüyorum. Zati her kurum görevini layıkıyla yerine getirirse fotoğraf tabiatıyla tamamlanır. İş Bankası olarak bu mevzuda örnek bir davranış sergilediğimize inanıyorum. Gerek birinci çeyrek bilanço sonuçlarımızda gerek birinci yarıyıldaki sonuçlarımızda bunun bu türlü olduğunu, kaynakları nerelere kullandığımıza baktığınızda çok net bir halde göreceksiniz.”
“Sorunlu krediler tarafında ek bir bozulma, ek bir risk görmüyorum”
Hakan Ortan, bankacılık dalının etkin kalitesinde bir güzelleşme olduğunu, sıkıntılı krediler tarafında ek bir bozulma ve ek bir risk görmediğini vurguladı.
Problemlerin artmadığını, aksine meselelerin çözüldüğünü ve o çözümlenen sıkıntılarla kredilerin yine yapılandırıldığını anlatan Ortan, “Yapılandırılmış olan krediler, müşteriye işlerinin tekrar karlı hale gelmesi konusunda değerli bir vakit kazandırıyor. Münasebetiyle vatandaşımıza, vatandaşımızın işine ve karlılığına yansıması için gereken süreyi ödemesiz bir periyot olarak belirleyip, işinin düzgünleşme suratına nazaran taksitleri ayarlayıp, nitekim sorunun kalmadığı bir noktada anapara ödemelerine başlayacağı bir modelin ortaya konabilmiş olması çok kıymetli.” dedi.
Sermaye yeterliliği konusuna da değinen Ortan, sermaye yeterlilik oranının hala yasal hudutların çok üzerinde seyrettiğini, münasebetiyle bankaların hem güçlü likiditesi hem de güçlü sermayesi olduğunu söyledi.
Ortan, “Sermayelerin azaldığı bir devirde tahlil, öz kaynak karlılığının enflasyon oranına gelmesi, hatta enflasyonun üzerine çıkması. Bu, enflasyon yüzde 19 düzeyinde iken mümkün olmaz ama enflasyon düşer öz kaynak karlılığı da artarsa tekrar bankaların sermaye biriktirdiği, sermayesini büyüttüğü bir periyoda, istikrara geleceğimizi düşünüyorum. Umarım bunu sağlar, bunu görürüz.” diye konuştu.
“Bankacılığa, bankalara, bankacılara hürmet duyulmasını sağlamamız gerekiyor”
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, bankacılık dalının güzelleştirilmesi gereken alanlarına ait ise şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bu mevzuda bilhassa şunu söylemek istiyorum; bankacılık anlayışı daha insan odaklı hale getirilmeli. Bu, bizim kıymetli bir sorumluluğumuz. Çalışanlarımızın ve müşterilerimizin refahını artırmak, istihdam azaltan değil, istihdamı artıran yaklaşımlar benimsemek, müşterilerin işlerinin gelişimine salt finansal açıdan değil, danışmanlık açısından da katkıda bulunmak konusunda bankalar olarak çok şey yapmamız gerekiyor. Bankacılığa, bankalara, bankacılara hürmet duyulmasını sağlamamız gerekiyor. Bugüne kadar her işte insanı merkeze alan ve ‘önce insan’ yaklaşımı ile hareket eden bir banka olarak, bu mevzuda bölüme öncü olacağımızı düşünüyorum. Beşere yaklaşım, insanı merkeze alma konusunda bankaların katedeceği bir aralık var. Bu devirde bunun da sağlanması gerekiyor. Ben bankacılık mesleğinin saygınlığı, bankacıların saygınlığı açısından toplum nezdinde algının kesinlikle geliştirilmesi gerektiğine inanıyorum. Bu da tekrar kelamla olmaz, icraatla olur. Bölüm olarak bunu da muvaffakiyetle yapacağımıza inanıyorum.”
Türkiye İş Bankası Genel Müdürü Hakan Ortan, “97 yıl evvel 2 şube, 37 çalışanla çıkılan seyahatte bugün ulaştığımız teknoloji düzeyi ile geleceğe hazır; hizmet sunma anlayışımız ile yalnızca Türkiye ölçeğinde değil, dünya ölçeğinde de kıymetli bir noktada olduğumuzu düşünüyorum.” dedi.
Bankanın 97. kuruluş yıl dönümü münasebetiyle AA muhabirine açıklama yapan Ortan, bir asra yaklaşan geçmişi bulunan İş Bankası’nın, 26 Ağustos 2024’te 100. yılını kutlayacağını hatırlattı.
Ortan, İş Bankası’nın ülke iktisadına kazandırdıklarına dair şunları söyledi:
“İş Bankası, ülkemiz için öncelikle iktisadi bağımsızlığı söz eder. İş Bankası, bir banka olmanın çok ötesinde, ülkemiz için çok özel manalar taşıyan bir Cumhuriyet kurumudur. Gazi Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan, Celal Bayar’ın birinci genel müdür olduğu İş Bankası, siyasi bağımsızlığın fakat iktisadi bağımsızlıkla perçinlenebileceği inancıyla yola çıkmış bir kurum. Ulusal iktisadın inşa edilmesinde çok değerli sorumluluklar üstlenmiş; ülkemiz iktisadına binlerce fabrika, işletme, müteşebbis ve milyonlarca yeni istihdam kazandırmıştır. Geçmişten bu vakte camdan dokumacılığa, dokumadan şeker fabrikalarına kadar pek çok alandaki iştirakimizle iktisada katkı sağlamışız. Münasebetiyle kuruluşumuzda üstlendiğimiz ulusal iktisadın desteklenmesi rolünün layıkıyla yerine getirildiğine inanıyorum. Bunun müşterilerimizde ve kamuoyunda karşılığının olduğunu, gönüllerde İş Bankası’nın farklı bir yeri bulunduğunu görüyorum, hissediyorum.”
Ortan, İş Bankası’nın, sorumlu bankacılık anlayışı ve “zeka, dikkat, iffet, metotlu çalışma” prensiplerini uygulayarak nereye gelebileceğini, 97 yılın akabinde nasıl hala genç, dinamik kalabileceğini, kesimin öncüsü olabileceğini gösterdiğini kaydetti.
İş Bankası’nın, sahip olduğu kaynakları en hakikat alanlara tahsis ederken, hem gerçek manada bir bankacılık duruşu sergilediğini hem de dijitalleşme ve teknolojiyi en yanlışsız halde kullanma konusunda bölüme liderlik ettiğini belirten Ortan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“İlk internet bankacılığı, taşınabilir bankacılık, karekodla para çekme, karekodla ödeme, blokzincir üzerinden dış ticaret süreci gerçekleştirmek üzere pek çok yeniliğe imza atan bu kurum, kumbara ve Bankamatik üzere artık kendisiyle özdeşleşmiş birçok finansal eseri de kesime kazandırdı. Ayrıyeten, sermaye piyasalarından sigortacılığa, teşebbüs ve risk sermayesinden finansal kiralamaya, inovasyondan Sanayi 4.0’a kadar Şişecam, Anadolu Sigorta, Anadolu Hayat, İş Yatırım, Softtech üzere pek çok alanda dalında başkan iştirakler kazandırdı. Bunların hepsi en az İş Bankası kadar bedelli markalar. 97 yıl evvel 2 şube, 37 çalışanla çıkılan seyahatte bugün ulaştığımız teknoloji düzeyiyle geleceğe hazır; hizmet sunma anlayışımız ile yalnızca Türkiye ölçeğinde değil, dünya ölçeğinde de değerli bir noktada olduğumuzu düşünüyorum.”
“Mobil bankacılığı kullanan etkin müşteri sayımız 9,5 milyon”
İş Bankası Genel Müdürü Ortan, salgın devrinde bankacılık süreçlerinde dijital kanalların kullanımındaki artışa dair şu değerlendirmelerde bulundu:
“Pandeminin çabucak başında 7,8 milyon olan taşınabilir bankacılığı kullanan faal müşteri sayımız bugünlerde 9,5 milyona çıktı. İkinci çeyrekte hem yeni açılan TL vadeli mevduat hesaplarının hem de kullandırılan gereksinim kredilerinin yüzde 87’den fazlası dijital kanallardan gerçekleşti. Bu sayılar, nitekim son derece çarpıcı. Bu devirde dijital kanaldaki en kıymetli yenilik, banka müşterisi olmak için şubeye gidilmesine gerek kalınmaması ve uzaktan müşteri ediniminin başlaması oldu. Bu, iş yapış formlarında çok radikal değişiklikleri beraberinde getirecek. Yeni müşterilerimizin yüzde 40’a yakınını dijital kanallardan ediniyoruz. Bu sayıların gitgide daha da artacağını düşünüyorum.”
“Ödeme sistemleri, tarım, ihracat, girişimcilik odaklanacağımız alanlar”
Hakan Ortan, banka olarak gelecek süreçte odaklanacakları alanlara ait de bilgi verdi.
Ödeme sistemleri alanında başkan olmayı hedeflediklerini, ıslak imzaların atılmayacağı, tüm iş ve finans döngülerinin dijital platformlar üzerinde gerçekleşeceği “görünmez bankacılığa” örnek olacak eser ve hizmetleri müşterilerle buluşturacaklarını aktaran Ortan, çiftçilere yönelik olarak tarım, teknoloji ve finansı birleştiren alanlarda yeni proje ve eserler sunacaklarını bildirdi.
Ortan, “Bu alanda İmece Taşınabilir çok güçlü bir eserimiz. Bu eserimizin daha da yaygınlaşacağını düşünüyorum. Ayrıyeten, üretici ile tüketicinin buluştuğu, çok özel tasarımı ve kurgusu olan Tarım İhtisas Şubesi, İş Bankası Tarım Pazar Yerleri göreceksiniz. Ödeme sistemlerini bu yerlere ustalıkla entegre edeceğiz.” diye konuştu.
Teşebbüs bankacılığının odaklandıkları bir diğer alan olduğunu vurgulayan Ortan, Türkiye’de girişimcilik üzerinden bir büyüme kıssası yazılabileceğini, İş Bankası’nın da teşebbüs bankacılığı ve teşebbüs ekosistemi konusunda aktifliğini sürdüreceğini kaydetti.
Ortan, girişimcilerin yanında olmaya devam edeceklerini, girişimcilik konusunda da özel bir ihtisas şubesi açacaklarını bildirdi.
Üretim ve ihracat alanında hem üreticinin hem de ihracatçının desteklenmesi, yalnızca finansal açıdan değil, işlerinin dijitale taşınması, kolaylaştırılması konusunda da İş Bankası’nın öncü olacağını belirten Ortan, “Genel çerçeve prestijiyle geleceğin bankası, geleceğin çalışanları ve müşteri tecrübesi konusunda sıra dışı bir bankacılık anlayışı göreceğiz.” dedi.
“Kripto paralar Bu alana çok süratli düzenlemeler getirilmeli, şeffaflık sağlanmalı”
Kripto paralara dair de görüşlerini aktaran Ortan, tüm dünyada kripto paralar, dijital varlıklar ve dijital paralar konusunda öncelikle düzenlemelerin yapılması, yatırımcıların, vatandaşların korunduğundan emin olunduktan sonra bunlara ait projeler geliştirilmesi gerektiğini söyledi.
Bu alana kıymetli ölçüde para akışı olduğuna dikkati çeken Ortan, bunları yok sayıp, insanları yazgısıyla baş başa bırakmakla ya da yasaklamakla uzaklık katedilemeyeceğini söyledi.
Bu alana çok süratli bir formda düzenlemeler getirilmesi, şeffaflığın sağlanması, fiyat oynaklıklarının azaltılması, yatırım yapan insanların büyük kayıplarla müsabakasının önüne geçilmesi gerektiğini belirten Ortan, şunları kaydetti:
“Bir banka genel müdürü olarak, bilgisayar dünyasının içinden gelen, dijital projeleri yöneten, Türkiye’de birinci internet bankacılığını yapan, taşınabilir ödeme, taşınabilir bankacılık uygulamalarını direkt kodlayan bir insan olarak bu dünyanın karşısında olmam elbette mümkün değil. Siber risklerin çok fazla olduğu, düzenlemelerin yeteriz kaldığı, finansal okuryazarlık üzere teknoloji okuryazarlığının da zayıf olduğu bir ortamda, vatandaşları korumak ismine ilgili düzenlemeler yapılmadan bu alana para yatırılmaması, aksi takdirde önemli kayıplarla karşılaşılabileceği istikametinde ikazlar yapmıştım. Benim bu tarafıyla ikazlarım, kimi bölümlerce bu hususta gerçek vizyonda olunmaması, bu gelişmelerin hakikat okunmaması üzere yorumlanabildi. İhtar yapmam nedeniyle güya bunun karşısındaymışım üzere bir algı oluşmasını istemem. Lakin beşerler çok fazla düşünmeden, kadro fiyat üzere, taraf meblağ üzere bir hususun ya bir tarafında ya başka tarafındaymış üzere davranıyor. Meğer mevzuyu teknoloji açısından, finansın geleceği açısından değerli bulup bu alandaki eksiklikleri gidermek için uyardığımızın anlaşılması gerekiyor. Yoksa aracı kurumlar batıyor, banker faciası üzere kurumlar yok oluyor, vatandaşın parası kayboluyor. O vakit yasak geliyor, sonra tekrar ortalık duruluyor. Bu sefer yasaklarla baş başa kalıyoruz.“
Ortan, bu alanları, şuurlu bir halde, hem finansal okuryazarlığı hem teknoloji okuryazarlığını artırarak vatandaşların yatırımlarını yanlışsız yönlendirmek, hakikat kanalize etmek gerektiğini söyledi.
Daha evvel bu alanlara, düzenleme yapılmadan girilmemesi görüşünde olduğunu hatırlatan Ortan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Lakin bu mevzuda aracılık eden kurumların anti şeffaf yapılarını, bir gecede nasıl yok olduklarını ve insanımızın nasıl mağdur olduğunu görünce üzülüyor, muteber bir kurum olarak en azından müşteriyi sahipsiz bırakmamak ismine, yanlışsız formda ve mevcut düzenlemelerin elverdiği ölçüde bu alana girip, en azından kurtarabildiğimiz kadar yatırımcıyı inançlı bir alana çekmenin sorumluluğunu hissediyorum. Zira durup düzenlemeleri bekledikçe, mağduriyetin önüne geçemeyiz ancak hiç olmazsa mağduriyeti azaltma ismine bu işin nasıl olması gerektiğini, ne olması gerektiğini ortaya koyabiliriz. Otorite ile birlikte çalışarak düzenlemeyi peşi sıra getirebiliriz. Banka olarak bu türlü bir değişikliğe gidebiliriz ve bu alanlarda da bizi yeniden öncü olarak görebilirsiniz. Bizim bunları yapmamız hiç sıkıntı değil. Zira biz Çin’de, Silikon Vadisi’nde iki inovasyon ofisi olan; buralarda, daha evvel Coinbase’i yaratan, Çin’deki dijital parayı yaratan insanları istihdam eden bir kurumuz. Bizim için bu dünyada kuralların gerektirdiği formda yer almak, yalnızca 2 aylık bir sıkıntıdır.”
“Sürdürülebilirlik moda bir kavram üzere ele alınmamalı, aksiyonlarla, aksiyonlarla içi doldurulmalı”
Sürdürülebilirlik konusuna dair de görüşlerini aktaran Ortan, son günlerde yaşanan orman yangınları ve sel felaketlerinin; sürdürülebilirlik konusunun aslında ne kadar hayati bir bahis olduğunu, global ısınma ve iklim değişikliği denildiğinde bunun beşere nasıl dokunabildiğini çok acı bir biçimde gösterdiğini kaydetti.
Yangın ve sellerde ömrünü yitirenlerin tüm yakınlarına ve Türkiye’ye başsağlığı dileyen Ortan, “Yalnızca insanlarımızı kaybetmedik. Ağaçlarımızı, ormanlarda yaşayan canlıları kaybettik. Onların yüreğimizi sızlatan, gözlerimizi dolduran hallerini gördük. Hasebiyle bundan sonra sürdürülebilirlik problemine, o imajları izleyen, bunu yaşayan herkesin çok daha farklı yaklaşacağını düşünüyorum.” dedi.
Ortan, sürdürülebilirliğin moda bir kavram olarak ele alınmaması gerektiğini, bunun “dünyada yaşamanın ve gelecek jenerasyonlara dünyayı aldığımız üzere bırakma sorumluluğunun bir modülü” olduğunu vurguladı.
Bu husustaki halin direkt aksiyonla gösterilmesi gereken bir alan olduğunu tabir eden Ortan, “Kavramları lisanımıza doluyoruz, konuşuyoruz ve o kavramın içini boşaltıyoruz. Bu hususta bence herkes aksiyonlarıyla, aksiyonlarıyla kavramın içini doldurmalıdır. Biz bahse bu türlü yaklaşıyoruz.” diye konuştu.
“2020 yılında, Birleşmiş Milletler Etraf Programı Finans Teşebbüsü üyesi olduk ve Sorumlu Bankacılık Prensipleri’ni imzaladık. İklim üzerindeki direkt etkilerimizi yönetmek üzere, bilimsel bilgilerden hareketle karbon-nötr olmaya giden yolda emisyon azaltım gayelerimizi ortaya koyduk. Bu kapsamda, İş Bankası olarak bugün prestijiyle faaliyet noktalarımızın tamamında tedariki mümkün ise yenilenebilir güç kullanıyoruz. 10 milyon doların üzerindeki tüm krediler ve yatırım kredilerinin çevresel ve toplumsal risk değerlendirmesini yapıyoruz. Artık kredi tahsis, risk idaresi üzere işlevlerimizde etraf mühendisi istihdam ediyoruz. Bugün İş Bankası’nın toplam güç üretim projeleri portföyünün yüzde 72’sinden fazlası yenilenebilir güçten oluşuyor. Münasebetiyle yenilenebilir güç, pak güç konusunda finansal kaynaklarımızı seferber etmiş durumdayız. Her yeni eser geliştirme sürecinde eserin sürdürülebilirlik maksadına hizmet etmesini odağımızda tutuyoruz. Yeşil tahvil, güneş kredisi, TEMA Etraf Fonu, TEMA Kart üzere eserlerle de bankamız eser portföyünü zenginleştiriyoruz.”
Ortan, İş Bankası olarak sürdürülebilirlik odağına yalnızca finansal sürdürülebilirliğin değil, kurumların en bedelli sermayesi olan insanın alınması gerektiğine inandıklarını söyledi.
Hem müşterilere işlerini bu çerçevede yürütmeleri için dayanak olduklarını hem de sorumluluklarını, ödevlerini yerine getirerek onlara örnek olmak için uğraş sarf ettiklerini anlatan Ortan, “Artık konuşarak fikir verme değil, yaparak ilham verme devrindeyiz.” dedi. (AA)
