*Mahfi Eğilmez
Kopenhag Kriterleri Avrupa Birliği’ne (AB) tam üyeliğin şartlarını, Maastricht Kriterleri ise AB üyesi ülkelerin Ekonomik ve Nakdî Birliğe katılabilmeleri için gerekli şartları belirleyen düzenlemelerdir. Bu kriterleri sıralayalım: (1) Fiyat İstikrarı: Enflasyon oranı, AB üyesi ülkeler ortasında enflasyon konusunda en düşük orana sahip üç ülkenin enflasyon oranı ortalamasını 1,5 puandan fazla aşmamalıdır. (2) Mali Disiplin: AB üyesi ülkelerin toplam kamu borçlarının GSYH’lerine oranı yüzde 60’ı geçmemelidir. Üye ülkelerin bütçe açıklarının GSYH’lerine oranı yüzde 3’ü aşmamalıdır. (3) Faizler: Üye ülkelerde 12 aylık periyotta uygulanan faiz oranı, fiyat istikrarı açısından en uygun performans gösteren üç ülkenin faiz oranları ortalamasını 2 puandan fazla aşmamalıdır. (4) Devalüasyon: Üye ülkelerin parası son iki yıl içinde bir öteki ülke parası karşısında devalüe edilmemiş olmalıdır.
Artık bu kriterler açısından Avrupa Birliği’nin son üç yıllık bilgilerini bir tabloya dökelim:
Avrupa’da ortalama enflasyon yüzde 4,1 olduğuna nazaran, enflasyon oranının Avrupa’nın en düşük enflasyon oranına sahip üç ülkesinin enflasyon ortalamasından (Malta: 0,7, Portekiz: 1,3, Yunanistan: 1,9) 2,8 puanlık bir sapma içinde olduğu görülüyor. Kamu Borç Stoku / GSYH oranına baktığımızda da Maastricht kriterinden 38,3 puan üzere (yüzde 63) devasa bir sapma içinde olduğu ortaya çıkıyor. Misal bir sapma Bütçe İstikrarı / GSYH oranında ortaya çıkmış bulunuyor. Avrupa ortalaması Maastricht Kriterinden 4 puna (yüzde 50’den fazla) sapmış görünüyor. Faizler konusunda Avrupa, Maastricht kriterini tutturmuş görünüyor. Ne var ki enflasyonun ortalama yüzde 4,1 olduğu bir yapıda faizler sıfır seviyesinde uzun müddet götürülemez. Münasebetiyle birinci bakışta sıfır faiz uygun bir gösterge üzere görülüyor olsa da sağlıklı bir duruma işaret etmiyor.
Özetle şunu söyleyebiliriz: Yaklaşık on üç yıldır süregiden Global Kriz Avrupa’yı son derecede berbat etkilemiş ve üye ülkeler kendi koydukları kriterleri karşılayamaz olmuşlardır.
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in şahsî blogundan alınmıştır
