*Dr. Mahfi Eğilmez
Afganistan’ın yaşadıklarını yazılı ve görsel medyadan izleyince aklıma 4 Kasım 2010’da o vakit köşe yazısı yazdığım Radikal Gazetesi’nde yayınlanmış bir yazım geldi. Müsaadenizle onu hiç değiştirmeden bir defa daha paylaşacağım:
Şimdilerde lisana getirildiği üzere tek bir proje değildi başlangıçta cumhuriyet. Birçok projeyi içinde taşıyan bir ülküler bütünüydü. Projelerden birisi demokrasiyi getirmekti. Asıl olan cumhuriyet değil, demokrasi kuşkusuz. Ve demokrasi için cumhuriyetin kural olmadığının en değerli ispatı da İngiltere ya da İsveç üzere monarşiyle yönetilen ülkeler. Bunların hepsi yanlışsız lakin Türkiye açısından cumhuriyet birebir vakitte demokrasi demekti. Zira Türkiye’de bugün sahip olduğumuz bütün demokratik haklar cumhuriyetle geldi. Ki bu haklar geldiğinde tek parti iktidarı vardı ve demokrasiden kelam etmek mümkün değildi.
O projeler bütününün en değerli modüllerinden birisi bayan erkek eşitliğiydi. Hatta cumhuriyet, tek bir projeye indirgenecekse bir bayan projesi olduğunu bile söylemek mümkün. Bayanı, itildiği ikinci sınıf pozisyondan çekip çıkarmayı, onu toplumun içine katmayı, erkeklerle birlikte, omuz omuza çalışmasını sağlamayı ve böylelikle toplumun yaratıcılığını arttırmayı hedefleyen bir projeydi. Cumhuriyeti kuranlar, bayanın erkekle birlikte çalışmadığı, meskenine kapandığı, üretimden çekildiği, müsabakaya girmediği bir ortamda ilerleme olmayacağını görmüşlerdi.
Batı’nın bizden en kıymetli farkının bayanın erkekle yan yana olmasıyla ortaya çıktığını, bayanın birinci sınıf insan olduğu bir toplumun ileri gittiğini fark etmişlerdi. Osmanlı’nın bütün Ortadoğu’yla birlikte geri kalmasının temelinde, bayanın geriye itilmesinin yattığını anlamışlardı. Bayanı öne çıkarma projesini hayata geçirdiler. Hâlâ o projenin tesiriyle öne çıkmaya devam ediyor bayanlarımız.
Son günlerden bir örnek olarak Dünya Şampiyonası’nda finallere giden Bayan Voleybol Ulusal Ekibimizi gösterebilirim bayan projesinin başarısı konusunda. Türkiye’de kızlar, çeşitli baskılar nedeniyle erkeklere nazaran çok daha az sayıda katılıyorlar spora. Rakip kadroların birçoklarının ülkesinde bu türlü bir meşakkat yok. O ülkelerde kızlar rastgele bir baskıyla müsabakadan spora girebiliyor. Sonlu da olsa bizde kızların spora girmesini sağlayan itici güç cumhuriyetin bayan projesi ve çeşitli kuruluşlarımızın kız gruplarına verdikleri direkt ya da dolaylı sponsorluklardır. Cumhuriyetin projelerinden birisi de kamu iktisadi teşebbüslerini kurmaktı. Bugünlerde geri zekâlılıkla bir tuttuğumuz o proje olmasaydı, endüstrimiz asla buralara ulaşamazdı. Ben özelleştirmeden yana bir fikre sahibim. Lakin bu fikir yapısı o periyotta KİT’lerin kurulmasının gerekliliğini inkâr edecek bir bağnazlığa götürmüyor beni. Hatta şimdilerde bilhassa Doğu ve Güneydoğu’da yeni KİT’ler kurmanın hakikat olacağını savunuyorum. KİT’ler o bölgede işsizliğin tahliline yardımcı olarak teröre kayan gençleri kurtarabilir. Birtakım KİT’ler özelleştirildikten sonra tarım ve hayvancılığımızda yaşanan çöküş bize kategorik karşı çıkışların yanlışsız olmadığını anlatıyor.
Şayet bir projeyse cumhuriyet, ona en çok sahip çıkması gerekenler bayanlardır. Zira proje başarısız olursa en çok onlar kaybedecek.”
Bu yazı Mahfi Eğilmez’in ferdî blogundan alınmıştır