Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Mart ayı Aylık Fiyat Gelişmeleri raporunu yayımladı. Buna nazaran martta yüzde 61’e ulaşan enflasyon için TCMB’den yapılan açıklamada kelam konusu enflasyon oranına en besbelli katkının güç, besin ve temel mal kümelerinden geldiği tabir edildi.
Metinde güç fiyatlarına ait olarak ise “Türk lirası cinsinden milletlerarası güç fiyatlarındaki görünüm yurt içi güç fiyatları üzerinde tesirli olurken elektrik fiyatlarında kademeli tarife sisteminde yapılan düzenleme ve KDV indirimi daha olumsuz bir görünümü sınırlamıştır” denildi.
TCMB tarafından yayınlanan raporda şöyle denildi:
“Tüketici fiyatları Mart ayında yüzde 5,46 oranında artmış, yıllık enflasyon 6,70 puan yükselişle yüzde 61,14 olarak gerçekleşmiştir. Tüketici yıllık enflasyonundaki artış alt kümeler geneline yayılırken bu gelişmeye en bariz katkı güç, besin ve temel mal kümelerinden gelmiştir. Yılın başından itibaren emtia fiyatlarında gözlenen artış eğilimi jeopolitik gelişmelerle bir arada bu periyotta bir ölçü daha barizleşmiştir. Türk lirası cinsinden milletlerarası güç fiyatlarındaki görünüm yurt içi güç fiyatları üzerinde tesirli olurken elektrik fiyatlarında kademeli tarife sisteminde yapılan düzenleme ve KDV indirimi daha olumsuz bir görünümü sınırlamıştır.
“Üretici fiyatlarındaki artışlar sürmüştür”
Besin yıllık enflasyonundaki yükseliş alt kümeler genelinde devam ederken, son periyotta aylık bazda yüksek artışlar kaydeden taze meyve ve zerzevat fiyatları Mart ayında görece yatay seyretmiştir. Ayrıyeten, besin kümesi alt kalemlerinde KDV indiriminin sarkan tesirleri de gözlenmeye devam etmiştir. Temel malda yıllık enflasyon giysi ve ayakkabı kümesinde yatay seyrederken öteki alt kümelerde yükselmiştir. Bu devirde, hizmet kümesinde yıllık enflasyon alt kümeler genelinde artmış, güç ve besin fiyatlarındaki görünüme paralel olarak ulaştırma ve lokanta-otel öne çıkan kümeler olmaya devam etmiştir. Memleketler arası emtia fiyatlarında devam eden güçlü yükseliş ve tedarik zincirlerindeki aksamalar sonucunda üretici fiyatlarındaki artışlar sürmüştür. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonlarındaki yükseliş devam etmiştir.
Değerlendirmeler Mart ayında tüketici fiyatları yüzde 5,46 oranında yükselmiş ve yıllık enflasyon 6,70 puan artarak yüzde 61,14 olmuştur. Bu periyotta B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 4,33 ve 4,34 puan artarak yüzde 51,34 ve yüzde 48,39 olarak gerçekleşmiştir. Alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir evvelki aya nazaran güç, temel mal, besin, hizmet ve alkol-tütün-altın kümelerinin katkıları sırasıyla 2,31; 1,46; 1,42; 1,15 ve 0,36 puan artmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış bilgilerle incelendiğinde, B ve C endekslerinde aylık artışların evvelki aya kıyasla görece yatay seyrettiği izlenmiştir. Aylık fiyat artışları B endeksini oluşturan temel mal ve işlenmiş besin kümelerinde Mart ayında bir ölçü gerilerken, hizmet kümesinde artmıştır.
“KDV indirimlerinin sarkan tesirleri daha olumsuz bir görünümün önüne geçmiştir”
Besin ve alkolsüz içecek fiyatları Mart ayında yüzde 4,73 oranında artmış, küme yıllık enflasyonu 5,86 puan yükselerek yüzde 70,33 olmuştur. Memleketler arası ziraî emtia fiyatlarında barizleşen artışlar yurt içi fiyatları baskı altına alırken, Şubat ayı ortasında uygulamaya konulan KDV indirimlerinin sarkan tesirleri daha olumsuz bir görünümün önüne geçmiştir. Bu görünüm altında, işlenmemiş besin kümesinde daha besbelli olmak üzere gerek işlenmemiş gerekse de işlenmiş besin kümesinde yıllık enflasyon artış kaydetmiştir. İşlenmemiş besinde, mevsimsellikten arındırılmış taze meyve ve zerzevat fiyatlarının yataya yakın seyrettiği izlenmiştir.
