Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) yılın son enflasyon raporunda enflasyon varsayımlarını yükseltti.
2021 enflasyon iddiası, yüzde 14,1’den yüzde 18,4’e çıkarıldı.
2022 yıl sonu enflasyon iddiası ise yüzde 7,8’den yüzde 11,8’e yükseltildi.
Sunumda TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun kur ve cari istikrar ortasındaki ilişkiye dair söyledikleri tartışma yarattı.
Şahap Kavcıoğlu, cari fazla verildiği vakit uzun soluklu fiyat istikrarını yakalamanın mümkün olacağını söyledi.
Kavcıoğlu tıpkı vakitte cari istikrar sağlandığında kurun üzerindeki baskının azalacağını lisana getirdi.
Kavcıoğlu’nun sunumu sırasında Dolar/TL kuru günlük yükselişini yüzde 1’in üzerine taşıyarak 9,62 düzeyinin üzerine çıktı.
Türkiye’nin kredi temerrüt risk primi (CDS) ise 447 baz puan düzeyine çıktı.
Türk Lirası bu yıl gelişen ülke para üniteleri ortasında en fazla bedel kaybeden para ünitesi oldu.
‘Fiyat artışları süreksiz‘
TCMB, geçen haftaki Para Siyaseti Konseyi toplantısında siyaset faizini 200 baz puan düşürerek yüzde 16’ya indirmişti.
Piyasanın beklemediği bu faiz indirimi karşısında TL’deki paha kaybı hızlanmıştı.
Kavcıoğlu, bugün gerçekleştirdiği sunumda enflasyondaki yükselişin pandemi sonrası açılmanın gerisinden başlayan talep ile bağlantılı olduğunu vurguladı.
TCMB Lideri, faiz indiriminin nedeniyle ilgili, “Uzun müddettir sıkı para siyaseti uyguladık, son 1 yılda 11 puan faiz yükseltmiştik. Enflasyondaki gidişatı etkileyen bu arz şoklarının süreksiz olduğunu düşünüyoruz. İndirime gitme nedenimiz, süreksiz sorunları dışarıda tutarak kendimize bir alan gördük” dedi.
Getty Images‘Cari fazlayla sağlıklı bir fiyat istikrarı sağlanacak‘
Kavcıoğlu, “Cari fazla verdiğimizde çok daha sağlıklı bir fiyat istikrarına kavuşmuş olacağız. Yüksek cari açıkla dezenflasyonist ortamın fiyat istikrarını sağlamadığını gördük. Cari fazlayı nasıl vereceğimizi ve bunun için merkez bankasının üzerine düşeni ne kadar ve nasıl yaptığını tartışmamız lazım” diye konuştu.
TCMB’nin kur hedeflemesi yapmadığını tekrar lisana getiren Kavcıoğlu, “Cari istikrar sağlandığında kur üzerinde de istikrar sağlanacaktır. Cari açığı kapamayı kur artışıyla sağlama maksadımız yok” dedi.
Türkiye iktisadı Ağustos ayında 528 milyon dolar cari fazla vermişti.
Böylece Ekim 2020’den bu yana cari istikrarda birinci kere fazla kaydedilmişti.
Ekonomistlerden tenkit: ‘Teorik desteği yok‘
TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun cari istikrar ile ilgili kelamlarına ise ekonomistlerden reaksiyon geldi.
Koç Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Kamil Yılmaz, Twitter’da yaptığı açıklamada, “TCMB lideri ‘cari dengeyi hedeflemesi’yle enflasyonu düşüreceğini söylüyor. Lakin 100’ün üzerinde doktoralı ekonomistin çalıştığı merkez bankasının enflasyon raporunda bu siyasetin teorik/ampirik destekleri konusunda bir satır yer almamaktadır” dedi.
Ekonomist Mustafa Sönmez ise, “Neler duyuyoruz! İhracat o denli artacak ki, cari fazla verilecek, döviz bollaşacak, dolar düşecek ve oradan enflasyon düşecek. Vah ki ne vah” yorumunda bulundu.
Ekonomist Akın Rota, “Meali: ben faizi indirir, doları uçururum. Olur da cari açık kapanır ve enflasyon bizatihi düşerse yırttık. Olmazsa sizin probleminiz, benim ilmim buraya kadar” diyerek Kavcıoğlu’nun kelamlarını yorumladı.
Kadir Has Üniversitesi’nden Prof. Dr. Erinç Yeldan ise “Hadi diyelim ki cari süreçler istikrarında fazlalık yaratmak istek ediliyor (hedef hala fiyat istikrarı olarak korunur iken), faizi düşürerek ve kredi hacmini genişleterek tüketim talebini kamçılayacak bir tasarım ile bu mümkün değil” dedi.
Merkez Bankası eski başekonomisti Hakan Kara ise “Bence TCMB’nin bir mühlet basın toplantısı yapmayı bırakmasında yarar var. Faiz kararının talimatını kim veriyorsa soruları onlar yanıtlamalı” sözünü kullandı.
Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan da, “İthalatının neredeyse %80’i orta malı, hammadde olan bir ülkede Merkez Bankası, yüksek kur ile cari dengeyi güçlendirip fiyat istikrarını sağlayacağına inanıyor. Bu kadar ağır cehalete karşın TL hakikaten hala çok düzgün dayanıyor” tenkidinde bulundu.
- Merkez Bankası siyaset faizini 200 baz puan düşürerek yüzde 16’ya indirdi
- Merkez Bankası rezervleri nedir, nasıl hesaplanır?