Ukrayna’nın işgali sonrası Rusya’ya getirilen yaptırımların akabinde ferdî varlıkları için inançlı liman arayışına giren çok sayıda Rus, İstanbul ve Dubai’nin gayrimenkul piyasasına yöneldi. Gayrimenkul dalı temsilcileri, para transferinde nakit, altın ve kripto kullanımına dikkat çekti.
“Ruslar huzursuz, inançlı liman olarak Türkiye’ye yöneliyorlar. Bilhassa son 10 gündür hem yatırım hem de oturum emelli Rusların ağır ilgisiyle karşı karşıyayız” diyen gayrimenkul şirketi Golden Sign’ın Kurucu Ortağı Gül Gül, İstanbul’da 5-6 satış ofisi ile hizmet verdiklerini ve son günlerde her 10 müşteriden 7’sinin Rus olduğunu söyledi.
Gül, “Son 1 hafta, 10 gündür çok ağır satış var. Ruslara günde 7-8 tane satış yapıyoruz. Bu hakikaten çok önemli bir rakam” dedi.
Talep 10 kat arttı
Dubai’de faaliyet gösteren gayrimenkul şirketi Çağdaş Living’in CEO’su Thiago Caldas ise, Rus müşterilerden gelen talebin 10 kat arttığını belirterek, ağır talep nedeniyle Rusça bilen üç gayrimenkul danışmanını işe aldığını söyledi.
Rusya, 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgal etmeye başlamasının akabinde global bankacılık sistemi SWIFT’ten çıkarılırken, Vladimir Putin’e yakınlığıyla bilinen oligarklar başta olmak üzere çok sayıda Rus vatandaşı da yaptırımlarla karşılaştı.
Hem Türkiye, hem de Birleşik Arap Emirlikleri Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısını eleştirmekle birlikte, Moskova ile ilgilerini sürdürüyor. İki ülke de Rusya uçuşlarına devam ederken, Rus vatandaşları ve Rus varlıkları için de potansiyel bir inançlı liman niteliği taşıyor.
“Paralarını aktarma ve vatandaşlık istiyorlar”
Müşterilerini “oligark değil lakin varlıklı Rus kesim” diye nitelendiren Gül, “Üç daire, beş daire alanlar var… Rusya’da işlerin daha berbata gitme ihtimaline karşı taraflarını buraya çeviriyorlar. İş yapabilecek, parasını aktarabilecek ve vatandaşlık alabilecek ortam arıyorlar” dedi.
Gül, “Alımları nakit yapıyorlar. Türkiye’de banka hesabı açıyorlar, altın olarak getiriyorlar. Bir formda yolunu bulup paralarını getiriyorlar” diye konuştu.
Rus vatandaşları Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başladığı şubat ayında Türkiye’de 509 adet konut satın aldı. Bu sayı bir evvelki yıl tıpkı aya nazaran yüzde 97 artışa işaret ediyor. Ruslar, 2021’de Türkiye’de konut alan yabancılar ortasında 5 bin 379 konut ile İran ve Irak vatandaşlarının akabinde üçüncü sırada yer almıştı.
“Rus müşteriler yoğunlaştı”
Yüklü olarak yabancılara yönelik konut projeleri geliştiren Babacan Holding’in İdare Heyeti Lideri İbrahim Babacan da, “Biz Ortadoğu yüklü çalışırken, son 15-20 gündür Rus müşteriler ağırlaştı. 250,000 dolar üzeri alım yaparak vatandaşlık da almak istiyorlar” dedi ve ekledi:
“Daha evvel Antalya başta olmak üzere yaşamak ya da turizm hedefli alımlar görüyorduk. Artık İstanbul’daki Rus yatırımcı profili çok farklı. Yaşamak için değil de yatırım için alınan konutlar olduğunu gözlüyoruz.”
Reuters’ın ilişki kurduğu kimi Rus konut yatırımcıları, hususun hassasiyeti nedeniyle röportaj vermek istemedi.
250 bin dolara vatandaşlık
Hem Türkiye hem de Birleşik Arap Emirlikleri, gayrimenkul almak isteyenlere oturum hakkı teşviğinde bulunuyor. Türkiye’de 250 bin dolarlık konut alan yabancılar Türk pasaportu edinebiliyor. Dubai’de ise daha az bir meblağa üç yıllık oturum vizesi alınabiliyor.
Uzun müddetli vize alabilmek için gerekli minimum kıymet olan 750 bin dirhem kıymetindeki (205 bin dolar) daireler büyük talep görüyor ama gayrimenkul uzmanlarına nazaran Dubai’deki Palm Jumeirah üzere gösterişli yapay adalardaki daha değerli gayrimenkuller 6 milyon dirheme kadar alıcı bulabiliyor.
Yurt dışında gayrimenkul satın alan Rus müşterilere danışmanlık yapan Moskova ve Berlin merkezli gayrimenkul aracılık şirketi Tranio’dan Elena Milishenkova, “Yatırımcılar hem paralarını muhafaza hem de BAE’de süreksiz yerleşim için oturum vizesi edinme fırsatının peşindeler” dedi.
Milishenkova, 2022’nin birinci üç ayında Dubai’deki daireler için bir evvelki yıl tıpkı periyoda nazaran neredeyse üç kat fazla talep aldıklarını tabir etti.
Birtakım şirketler, talebin daha da yüksek olduğunu belirtiyor.
Dubai’de faaliyet gösteren Çağdaş Living gayrimenkul şirketinin CEO’su Thiago Caldas, “Ukrayna işgalinin başında, bölgede bir kampanya başlattık ve bizimle temasa geçenlerin sayısı olağanda olduğundan en az 10 kat fazlaydı” dedi.
“Nakit ve kripto para”
BAE merkezli Royal Home Real Estate’te gayrimenkul danışmanı Elena Timchenko, Dubai’de banka hesabı olan Ruslar için sürecin nispeten kolay olduğunu lisana getirdi.
Timchenko, başkalarının yardım için arkadaşlarına yahut öbür tanıdıklarına yöneldiklerini, ama kimilerinin gayrimenkul alımı için parayı denkleştirmek için ağır halde çabaladıklarını belirtti.
Körfez ülkesine fon sokma zahmetine işaret eden Timchenko, “Dubai’de (gayrimenkul) satın alma isteği diğer bir şey, alabilme kabiliyeti diğer bir şey” dedi.
Türkiye’ye yeni gelen kimi Ruslar da, yaptırımları çiğneme konusunda ihtiyatlı olan bankalara mevduat yatırmada ve para aktarmada zorluk yaşayabiliyor. Ek uygunluk prosedürleri ve Rusların Visa ile Mastercard’dan çıkarılması ise zorluğu daha da artırdı.
BAE, yasa dışı finansal kaynak transferlerini engellemek hedefiyle geçen yıl kuşkulu finansal süreçleri tespit eden prosedürleri sıkılaştırmak için bankalara yeni yönergeler göndermişti. Lakin global finansal kabahat denetleme kurumu FATF’ın takip ettiği ülkeler listesine eklenmek BAE’yi durduramadı.
BAE’deki bir bankanın üst seviye yetkilisi, bankasının müşterilere yönelik birebir denetimleri evvelden olduğu üzere yaptığını ve merkez bankasından yeni yönerge gelmediğini belirtti.
Öte yandan, İstanbul merkezli gayrimenkul geliştiricisi İbrahim Babacan da, Rus müşterilerin bankalar aracılığıyla ödeme yaptığını ve şu ana kadar ödeme konusunda bir külfet ile karşılaşmadıklarını söyledi.
BAE’den Caldas’ın ve İstanbul’da gayrimenkul danışmanlık hizmeti veren Alex Cihanoglu’nun tabir ettiğine nazaran, şu anda yaptırımlar finansal transferleri daha karmaşık hale getirirken, kimi Ruslar kripto paralarını nakde çevirip kullanma yoluna gidiyor.
Caldas, “” dedi. (REUTERS)
