Rusya’ya uygulanan ekonomik yaptırımlarla birlikte HSBC, BP ve Shell üzere Batılı firmalar da ülkedeki faaliyetlerini ve yatırımlarını sonlandırmaya başladı.
Rusya’nın Ukrayna topraklarına girdiği geçen haftadan bu yana Batı’nın Moskova’ya uyguladığı ekonomik yaptırımlar arttı.
Tarafsız İsviçre dahi Avrupa Birliği yaptırımlarını kabul ettiğini, Devlet Lideri Putin de dahil kimi Rus şahıs ve şirketlerinin malvarlıklarını dondurduğunu söyledi.
Şirketler Rusya’dan ayrılıyor
Son olarak, Kasım 2021’de Hollanda iştirakinden çıkarak büsbütün İngiliz firması olan güç devi Shell, dün Rusya’daki tüm faaliyetini sonlandıracağını açıkladı. Buna Gazprom’un işlettiği ve yüzde 50’sine sahip olduğu, Shell’in ise yüzde 27,5’lik hissesi bulunan Sakhalin 2 LNG sıvılaştırılmış doğal gaz üretim tesisi de dahil.
Shell’in CEO’su yaptığı açıklamada, Rusya’nın Ukrayna topraklarına girmesini “anlamsız bir askeri saldırı” olarak niteledi ve sessiz kalmayacağını açıkladı. Avrupa’ya güç tedarik etmek için hükümetlerle görüşüldüğünü ekledi.
Hafta sonu, Rusya’nın en büyük yabancı yatırımcısı BP, Rusya devlet denetimindeki petrol şirketi Rosneft’teki yüzde 20’lik payını bıraktığını açıklamıştı. Reuters’ın haberine nazaran İngiliz şirketin petrol ve gaz rezervlerinin neredeyse yarıya ineceği düşünülüyor.
Onu çoğunluğu Norveç devletine ilişkin olan başka bir güç şirketi Equinor izledi. Equinor, Rusya’daki ortak teşebbüslerini elden çıkarmaya başlayacağını söyledi.
İtalyan Eni şirketi Rusya’dan Türkiye’ye doğal gaz taşıyan Mavi Akım boru çizgisindeki yüzde 50’lik payını satmak istediğini açıkladı. Sınırın öbür yarısı Rus Gazprom’a ilişkin.
Bunların akabinde gözler Fransız güç şirketi Total’e çevrilmişti. Fransa Maliye Bakanı Bruno Le Maire, Rusya’da yeni yatırım yapmayacağını açıklayan şirketin ülkedeki halihazırda var olan faaliyetleriyle ilgili değerlendirmeler yaptığını söyledi.
Ekonomik yaptırımlara teknoloji firmaları da katıldı
İngiliz HSBC bankası, en büyük ikinci olarak bilinen VTB de dahil olmak üzere bir grup Rus bankalarıyla bağlarını kesmeye başladığını açıkladı.
Nasdaq ve New York borsasında süreç gören Rusya merkezli şirketlerin pay senetlerinin alım satımı süreksiz olarak durduruldu.
Ayrıyeten ABD merkezli araba üreticisi General Motors Rusya’ya teslimat yapmayacağını; Alman Daimler Truck Holding ve Harley Davidson da Rusya’daki faaliyetlerini durduracağını açıkladı.
Volkswagen, Rusya’daki bayilere araba teslimatını; İsveç merkezli Volvo Rusya’ya ihracatı askıya alacağını söyledi.
Microsoft Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Rus devlet medya kuruluşu RT’nin taşınabilir uygulamalarını Windows App mağazasından kaldıracağını ve Rus devlet dayanaklı medya reklamlarını engelleyeceğini söyledi.
Google, RT ve öbür Rus kanallarının web sitesi, uygulama ve Youtube görüntülerindeki reklamlardan para kazanmasını, RT’nin taşınabilir uygulamasının Ukrayna topraklarında indirilmesini engelledi. Facebook’un sahibi Meta da benzeri bir yasaklama getirmişti.
Apple Rusya’daki satışlarını sonlandırdı.
ABD merkezli havacılık şirketi Boeing, Rus şirketleriyle tüm bağlantılarını sonlandırdığını açıkladı.
Pazartesi günü Kiev’deki ofisini kapatan ve Moskova’daki pilot eğitim programlarını durduran şirket, bugün de Rus uçaklarına modül, teknik takviye ve bakım takviyesi vermeyeceğini duyurdu.
Her gün yeni yaptırım açıklanıyor
Batı, Ukrayna doğusundaki ayrılıkçıların fiilen denetiminde bulunan iki bölgenin bağımsızlığını tanımasının akabinde Rusya’ya uygulayacağı yaptırımları açıkladı. İşgalin başlamasıyla yaptırımlar artırıldı.
- Rusya’nın Ukrayna’yı işgali: Rusya’ya hangi yaptırımlar uygulanıyor?
- Ukrayna krizi: Batı’nın yaptırımları tesirli olacak mı, Rusya’nın planı ne?
- Yeni yaptırımlar Rusya iktisadını ne kadar etkileyecek?
AB ve Kanada, Rusya uçaklarına hava alanlarını kapattı. Rusya da buna kendi hava alanını bu ülkelere kapatarak karşılık verdi.
Birtakım Rus bankaları memleketler arası ödeme sistemi SWIFT’ten çıkarıldı ve Moskova’nın 630 milyar dolarlık dış rezervlerini kullanması kısıtlandı.
- SWIFT nedir: Sistemi kim kurdu, kim denetliyor?
Bunun üzerine dün rublenin dolar karşısında yaklaşık yüzde 30 kıymet kaybetmesiyle Rusya Merkez Bankası, siyaset faiz oranının yüzde 9,5’ten yüzde 20’ye çıkarıldığını duyurdu.