Rekabet Kurumu’nun beş zincir market ve bir tedarikçi firmaya kestiği 2.7 milyar TL’lik cezaya karşın marketlerin birebir fiyatlarla satışlarına devam ettiğini belirten Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Sekreteri Ergün Kılıç, “Cezaların tüketiciye hiçbir yararı olmadı. Firmaların da piyasayı nasıl bloke ettikleri ise gerekçeli kararda açıklanmalı. Bu kararın büyük ihtimalle yargıdan döneceğini düşünüyoruz” dedi.
“Piyasada rahatlatıcı bir sonuç çıkmadı”
Zincir marketlere yönelik soruşturmasını geçtiğimiz hafta sonuçlandıran Rekabet Kurumu, fahiş fiyat uyguladıkları gerekçesiyle beş zincir market ile bir tedarikçi firmaya 2.7 milyar TL para cezası kesmişti. Kararda, firmaların ortalarında direkt ya da dolaylı temas yoluyla fiyatları tüketici aleyhine yükselttikleri söz edilmişti. Rekabet Kurumu kararını tüketiciler açısından pahalandıran Tüketici Dernekleri Federasyonu Genel Sekreteri Ergün Kılıç, firmalara ceza kesilmesine karşın piyasada rahatlatıcı bir sonucun ortaya çıkmadığını belirterek, şunları söyledi:
“Rekabet Kurumu’nun birinci açıklamasından tedarikçilerle yapılan muahedeye ve bu muahedenin sonuçlarına yönelik bir karar alındığını görüyoruz. Firmalar ortasında uyumlu bir hareket var mı yok mu, bunun gerekçeli kararda detaylı bir biçimde açıklanması gerekiyor. Firmalar da kararı mahkemeye taşıyacaklarını belirtiyor.
“Tüketici ziyanını nasıl tazmin edecek”
Gerekçeli kararda bunları göreceğiz lakin biz büyük ihtimalle bu kararın yargıdan döneceğini düşünüyoruz. Daha evvel bankaların kartel oluşumlarıyla ilgili davalar Danıştay’dan dönmüştü. Öteki yandan bu kararın tüketiciler açısından nasıl uygulanacağı da soru işareti. Tüketicilerin bu cins mağduriyetlerde gördükleri zararın 3 katına kadar tazmin isteme hakkı var. Fakat kim ne kadar ziyan gördü? Bunların tespiti nasıl yapılacak? Bu pek mümkün gözükmüyor.
“Herhangi bir indirim yok”
Öte yandan bu kesilen cezaların tüketicilere nasıl bir yarar sağladığı sorusunun da yanıtlanması gerekiyor. Tamam cezayı kestiniz, tüketici bundan nasıl bir yarar elde etti? Şu anda bir fiyat düşüşünün olmadığını, cezaların piyasada ucuzlatıcı bir tesirinin olmadığını görüyoruz. Karar, raflara yansımadı. Marketler, tıpkı formda, tıpkı fiyatlarla satışlarına devam ediyor. Rastgele bir indirim yok.
“Gramaj oyunları devam ediyor”
Şu anda piyasadaki bir kahır da uzun müddettir dikkat çektiğimiz gramaj oyunlarının hala devam ediyor olması. Firmalar, gramaj oyunlarıyla piyasayı manipüle ediyor. Artırım yokmuş üzere göstererek, paketli eserlerin gramajını düşürüyor. Hür piyasa demek, kuralsız piyasa demek değildir. Yetkili kurumların bu gramaj oyunlarının önüne geçmesi gerekiyor. Asıl olan tüketicinin temel besine erişimindeki zorluklardır. Alım gücündeki düşüş, kurlardaki artışlar, son periyotta akaryakıt ve mazota gelen artırımlar, tüketicinin alım gücünü daha da düşürüyor.
“Elektrik, doğalgaz artırımları sofralarımıza yansıyor”
Ziraî üretimle ilgili birtakım cümleler kuruyorlar. Besin yalnızca tarım kesimi değil. Tarım kesimi dışında çikolata ve yan eserlerinde gramajların indirilmesi önemli manada artırımın yapıldığını gösteriyor. Asıl olan tüketicinin alım gücündeki düşüş. Tüketicinin temel besine erişiminde zorluklar yaşamakta. Kurlardaki artışlar, son devirde gelenler, akaryakıta mazota gelen artırımlar. Son olarak doğalgaza yüzde 49 artırım yapıldı. Bu artırımın elektrik üretim emelli tarifeye yapıldığı, mesken kullanımında uygulanmadığı belirtiliyor. Ama, bu artırım üretim maliyetlerinde önemli bir artışa neden olmayacak mı? Sanayii, bu artırımı ürettiği esere yansıtmayacak mı? Sonuçta bu artırımlar, sofralarımıza yansıyor.”
