TÜRK-İŞ Lideri Ergün Atalay, salgın devrinde örgütlenmenin kıymetinin bir sefer daha ortaya çıktığını belirterek, siyasetçileri sendikalılığa takviye ve örnek olmaya çağırdı. Salgın periyodunda örgütsüz işyerlerinde ağır bedel ödendiğini kaydeden Atalay, kayıt dışı çalışma, Türkiye’nin rekabet gücü, iş sıhhati ve güvenliği, fiyat ayarlamaları dahil her türlü sorunun tahlili için sendikalılığın kural olduğunu söyledi.
Türkiye’de örgütlenmenin önündeki manilerin kaldırılmasında sendikalar ve konfederasyonlar kadar siyasetçilerin de rolü olduğunun altını çizen Ergün Atalay, “Örgütlenme olduğunda bir patron bin bireyle muhatap olacağına bir bireyle muhatap oluyor. Yemeği, parayı, servisi, iş kazasını orada konuşsun, bir şahısla (sendikayla) konuşsun. Bundan ürkmenin bir manası yok. Türkiye 1980 öncesindeki o günleri geçti” dedi.
Atalay, Dünya gazetesinden Maruf Buzcugil’in sorularını yanıtladı.
Eksiklikleri olsa da Türkiye’nin oturmuş bir yasal altyapısı var. Örgütlenmede zorluklar neler?
Bir örnek vereyim. Şu anda İstanbul Avcılar’da bir fabrika var Finlandiyalıların, Çinlilerin. Yaklaşık 800 kişi var. 650’si bayan. Orada örgütlendik, 150 bayanı dışarı attılar, tuvaletleri kapattılar. Dün çalışma Bakanı İstanbul Valiliği’ni aradı. Sanayi Bakanı Mustafa Varank, orasının Türkiye sorumlusuyla konuştu. Yetmedi, gittim Cumhurbaşkanı’na anlattım. Artık sendikayla oturdular, hala CEO diyor ki, Çin’e soracağım o denli karar vereceğim diyor. İki farklı global otomotiv devi. Bütün dünyadaki fabrikaları örgütlü. Türkiye’ye gelince yok. Yahu biz dördüncü dünya ülkesi mi olduk? Avusturya’da fabrikasında sendika var, Belçika, Almanya, Romanya’da sendika var. Türkiye’ye gelince yok. Bu ikili standardın kimseye yararı yok.
Türkiye’nin gündemden düşmeyen bahislerinden biri çalışma hayatında sendikal tertibin tartısının artması. Bu mevzuyu siz de sıklıkla vurguluyorsunuz. Hangi adımlar atılmalı?
Gelecek yıl TÜRK-İŞ’in 70. kuruluş yıldönümünü kutlayacağız. Türkiye’nin en uzun soluklu kurumlarının başında gelenlerden birisiyiz. Üye itibariyle de en çok üyeye sahip olan sendikası. Maalesef 17 milyon kişinin çalıştığı ülkede, toplam 2,5 milyon sendikalıyla öğünmek de hakikat değil. Salgın periyodunda örgütsüz olan işyerlerinde (çalışanlar) ağır bedel ödedi. Örgütlü olan işyerlerinde ise salgın periyodunun ekonomik dertlerini çektirmemeye çaba ettik. Sendikalar patronla birlikte, nerede gereksinim varsa, ne aklınıza geliyorsa; sıhhatinden, ekonomik gelirine kadar bir kayıp olmadan, şu 1,5 sene zarfında muhakkak bir noktaya geldik. Salgın periyodunda sendikalara çok gereksinim olduğunu gördük.
Artık bunun (salgının) bedelini kim ödedi? Kayıt dışı oranı yüzde 35 civarında. Bunlar örgütlü olsa, kayıt içinde olur, vergi, sigorta öderler. Burada bilhassa başta iktidar partisi olmak üzere, bütün partilerin örgütlenmeyle ilgili topluma, sendikalara yardımcı olmaları gerekiyor.
Kayıt dışılık ağır problemlerden biri, artık mültecilerle daha da derinleşiyor. Sendikalar burada nasıl rol oynayabilir?
Bu ülke, mülteciler için maddi-manevi elinden geleni yapıyor. Fakat bu bireyleri kesinlikle kayıt altına almak lazım. Kendi müşahedemiz, Gaziantep’te ayakkabı yapan 2 fabrika var. Birisi Afgan-Suriyeli çalıştırıyor, taban fiyat dahi vermiyor, servis yok. Onun yanında kurala uyan yeterli patronumuz, o da taban fiyat veriyor lakin yemek, servis veriyor. Kayıtlı çalışanın adam başına maliyeti 6 bin TL, oburunun maliyeti 3 bin TL. Düzgün çalışan, fabrikayı kapatmasın da ne yapsın. Bu benim dediğim canlı , dokümanlı bir örnek. Ne kadar en yeterli kanunu çıkarırsan çıkar, işverenin niyeti berbatsa kaçak yol buluyor. Kaçak yolu bulup vergi, sigorta ödemiyor, çalışanın emeğini sömürüyor. Yani bir an önce bunun önüne geçmek gerek. Bunu söylemem gereken yerlere yazıyla da dokümanla de söylüyorum, her yerde söylemeye devam ediyorum.
Salgın sendikaların değerini artırdı dediniz, örgütlenmeye tesiri nasıl oldu salgının?
Salgın örgütlenmeye olumlu yansıdı, zira bu süreçte sendikalaşmanın ne kadar kıymetli olduğunu anladılar. Şu anda Türkiye’de çarklar dönüyorsa emekçilerin sayesinde dönüyor. Hastalık düşünmeden servise bindiler. Bantlarda aralıklı değil, kol kola çalışıldı. Şunu da belirteyim, çalışanlar aşılama konusunda da hassaslığa sahip.
