Türkiye’de kişi başına ulusal gelir dolar bazında 2014’ten bu yana düşme eğiliminde. Resmi bilgilere nazaran kişi başına ulusal gelir Cumhuriyet tarihinde birinci kere 7 yıl üst üste düşüş gösterdi.
Birey başına düşen gelir, II. Dünya Savaşı’nın ardından 1944-1947 yılları ortasında üst üste 4 yıl azalmıştı.
Euronews’in haberine nazaran, Memleketler arası Para Fonu’nun (IMF) 12 Ekim 2021’de yayımladığı Ekonomik Görünüm Raporu’na nazaran, dünyanın en büyük 20 iktisadından birisi olan Türkiye 2021 yılında bir sıra düşerek 21. sıraya gerileyecek.
Kestirime nazaran 22. sıraya düşecek
Rapora nazaran, Türkiye 2022’de ise 22. sıraya gerileyecek. Türkiye bu kestirime nazaran 2023 yılında 19. sırada yer alacak ve tekrar dünyanın en büyük 20 iktisadından birisi olacak.
2003-2013 yılları ortasında rekor düzeyde artan kişi başına ulusal gelir son 7 yıldır üst üste düşüyor. 2003’te 4 bin 739 Amerikan doları olan kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) 2009’daki global kriz dışında istikrarlı halde artarak 2013 yılında 12 bin 582 dolara kadar yükseldi.
2014’tan yılından bu sana ise aralıksız bir düşüş yaşanıyor. Cari fiyatlarla kişi başına GSYH 2020 sonunda 8 bin 597 dolara kadar geriledi. Böylelikle ulusal gelir 2007 yılı düzeylerine döndü.
İddialar 2021 yılında kişi başına ulusal gelirin 2020 yılına nazaran yükseleceği tarafında. Fakat dolar kurunda yaşanan önemli artışın bunu nasıl etkileyeceği bilinmiyor.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı datalarına nazaran Cumhuriyetin kurulduğu 1923 yılından bu yana kişi başına düşen GSYH, üst üste bu uzunlukta düşmedi.
En büyük düşüş II. Dünya Savaşı’ndan sonra 1944-1947 yılları ortasında arkası gerisine yaşanan 4 yıllık periyottu. 1929 global Büyük Buhran’dan sonra 1930-1932 yılları ortasında 3 yıllık bir düşüş görüldü.
Askeri darbeler periyodunda düşüşler dikkat çekiyor
Kişi başına ulusal gelirin 1960, 1971 ve 1980 askeri darbeler devrinde düştüğü görülüyor. Lakin birinci ikisinde 2 yıl gerisi arkasına düşüşler yaşanırken 1980 darbesinden sonra düşüş 3 yıl sürmüştü (1970-1971 yılları ortasındaki düşüş darbeden bir sene evvel başlamıştı).
18 yıllık AK Parti iktidarında artış yüzde 81
AK Parti’nin iktidarda olduğu 18 yılın 8’inde kişi başına ulusal gelir düştü, lakin AK Parti periyodu öncesine bakıldığında bir artış kelam konusu.
2003 yılında 4 bin 739 Amerikan doları olan kişi başına GSYH, 2020 yılında 8 bin 597 dolara yükseldi. Bu da yüzde 81,4 artış manasına geliyor.
1980’den bu yana yayımlanan IMF Ekonomik Görünüm Raporu’na nazaran, Türkiye 1990’da dünyada birinci 20 iktisat ortasına girdi ve 1991, 1993 ve 1998 yıllarında en büyük 20 iktisat ortasında yer aldı.
2021 yılına kadar birinci 20 iktisat ortasında kendine yer bulan Türkiye, 2013-2015 ortasında dünyanın en büyük ekonomileri sıralamasında 16. büyük iktisat olmuştu.
