Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, eylül ayında üretici ile market ortasındaki fiyat farkının 3,5 kata ulaştığını bildirdi.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, eylül ayı üretici market fiyatları ve girdi fiyatları konusunda yaşanan gelişmelere ait değerlendirmelerde bulundu.
Bayraktar, kuru soğanın 3,5 kat, maydanoz ve elmanın 3,4 kat, limonun 3,3 kat, yeşil fasulyenin 3,1 kat, kuru üzüm ve marulun 2,7 kat, sütün 2,6 kat fazlaya tüketiciye satıldığını belirterek, “Üreticide 62 kuruş olan kuru soğan 2 lira 19 kuruşa, 66 kuruş olan maydanoz 2 lira 26 kuruşa, 2 lira 8 kuruş olan elma 6 lira 97 kuruşa, 2 lira 25 kuruş olan limon 7 lira 42 kuruşa, 4 lira 13 kuruş olan yeşil fasulye 12 lira 63 kuruşa, 12 lira 25 kuruş olan kuru üzüm 32 lira 80 kuruşa, 1 lira 88 kuruş olan marul 5 liraya, 3 lira olan süt 7 lira 87 kuruşa satılmaktadır. Eylülde üretici ve market ortasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 253,23 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat farkını maydanoz yüzde 242,42, elma yüzde 235,10, limon yüzde 229,78, yeşil fasulye yüzde 205,81, kuru üzüm yüzde 167,76, marul yüzde 165,96, süt yüzde 162,33 oranında izledi.” sözlerini kullandı.
Eylülde markette 24, üreticide 20 eserde fiyat artışı, markette 13, üreticide 7 eserde fiyat düşüşü olduğunu, markette 1, üreticide 3 eserde fiyatın değişmediğini tabir eden Bayraktar, eylülde fiyatı en fazla artan eserin markette domates, üreticide sivri biber, fiyatı en fazla düşen eserin ise markette ve üreticide limon olduğunu belirtti.
Eylül ayında markette en fazla fiyat artışının yüzde 26,89 ile domateste, en fazla fiyat düşüşünün yüzde 27,33 ile limonda olduğunu, yeşil mercimekte de fiyat değişimi olmadığını bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:
“Markette yüzde 26,89 oranındaki domateste yaşanan fiyat artışını, yüzde 23,91 ile kuru fasulye, yüzde 19,37 ile zeytinyağı, yüzde 15,96 ile pirinç, yüzde 15,33 ile kuru üzüm, yüzde 11,81 ile tavuk eti, yüzde 8,56 ile ıspanak, yüzde 6,27 ile kuru kayısı, yüzde 5,29 ile ayçiçek yağı, yüzde 5 ile Antep fıstığı, yüzde 4,81 ile elma, yüzde 4,63 ile maydanoz, yüzde 4,58 ile iç fındık, yüzde 3,74 ile yumurta, yüzde 3,52 ile marul, yüzde 2,47 ile süt, yüzde 1,65 ile beyaz peynir, yüzde 1,63 ile kuzu eti, yüzde 1,53 ile dana eti, yüzde 1,44 ile yoğurt, yüzde 1,10 ile kaşar peyniri takip etti.
Markette en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 27,33 ile limonda yaşandı. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 22,43 ile salatalık, yüzde 12,70 ile havuç, yüzde 11,38 ile kuru incir, yüzde 10,37 ile kırmızı mercimek, yüzde 9 ile nohut, yüzde 7,53 ile yeşil soğan, yüzde 7,18 ile mısırözü yağı, yüzde 4,75 ile yeşil fasulye, yüzde 4,37 ile kuru soğan, yüzde 2,50 ile patlıcan, yüzde 1,96 ile kabak izledi.”
Bayraktar, eylülde üreticide yüzde 56,05 azalmayla fiyatı en fazla düşen eserin limon, fiyatı en fazla artan eserin ise yüzde 58,97 ile sivri biber olduğunu belirterek, “Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 33,33 ile kuru soğan, yüzde 15,33 ile salatalık, yüzde 14,49 yeşil fasulye, yüzde 5,45 ile elma, yüzde 3,85 ile iç fındık izledi. Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 58,97 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını yüzde 46,08 ile domates, yüzde 45,07 ile patates, yüzde 35,71 ile kuru kayısı, yüzde 31,58 ile havuç, yüzde 29,66 ile marul, yüzde 19,35 ile yumurta, yüzde 15 ile patlıcan, yüzde 10 ile maydanoz, yüzde 9,09 ile kabak, yüzde 8,91 ile yeşil mercimek, yüzde 6,67 ile kuru incir, yüzde 5,54 ile pirinç, yüzde 3,46 ile kırmızı mercimek, yüzde 2,08 ile kuru üzüm, yüzde 1,29 ile zeytinyağı takip etti.” tabirlerini kullandı.
“Kuru soğanda TMO müdahale etmeli”
Limon fiyatının yeni döneme ait olduğuna, fiyat düşüşünün geçen döneme ilişkin depodaki eser fiyatıyla yapılan kıyaslamadan kaynaklandığına işaret eden Bayraktar, yeni dönem limon hasadı başlamasına karşın üreticilerin eserini pazarlamada sorun yaşadığını vurguladı.
Bayraktar, kuru soğanda kışlık eserlerin hasadının başladığını anımsatarak, rekoltenin artması ve talebin de yavaş olmasına bağlı olarak pazarlama meselelerinin fiyatlarda düşüşe yol açtığını belirtti. Bayraktar, “Fiyat istikrarı için kuru soğanda acil olarak geçen yıl olduğu üzere Toprak Mahsulleri Ofisi alım yaparak müdahale etmelidir.” tabirini kullandı.
Bayraktar, gübre fiyatlarındaki artışın üreticiyi olumsuz etkilediğine de dikkati çekti. (AA)