Türkiye Ziraat Odaları Birliği Lideri (TZOB) Şemsi Bayraktar, besin eserlerinde üretici fiyatları ile market fiyatları ortasındaki farkın ekim ayında 4,4 kat arttığını açıkladı. Bayraktar, üreticide 57 kuruş olan kuru soğan 2 lira 52 kuruşa satıldığını belirterek, patatesteki market fiyat artışının yüzde 27,23 olduğunu söyledi. Bayraktar gübre fiyatlarının yüzde 200 arttığını belirtti.
TZOB Lideri Şemsi Bayraktar, ekim ayı üretici fiyatları ile market fiyatları ortasındaki farka ait açıklama yaptı.
Buna nazaran; ekim ayında fiyatı en fazla düşen eser limon oldu. Bayraktar bu düşüşün sebebini limon randımanında geçen yıla nazaran yüzde 100’lere varan artışın ve ihracatın kâfi düzeyde olmamasına bağladı. Bayraktar, hasat dönemi devam eden kuru soğanda ise rekoltenin artması ve talebin de yavaş olmasına bağlı olarak bir evvelki yıl ihracatın kapatılmasıyla yaşanan pazar kaybının tüccar alımlarını zorlaştırdığını söyledi.
Bayraktar, üretici ile market ortasındaki fiyat farkı 4 buçuk kata yaklaştığını belirterek, ekim ayında üretici ve market ortasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 342,11 ile kuru soğanda, fiyat farkının limonda yüzde 334,40, elmada yüzde 272,57, yeşil fasulyede yüzde 267,71, marulda 237,77 olduğunu bildirdi.
Kuru soğanda 4,4 kat, limonda 4,3, elmada ve yeşil fasulyede 3,7, marulda 3,4 kat fazlaya tüketiciye satıldığını vurgulayan Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Üreticide 57 kuruş olan kuru soğan markette 2 lira 52 kuruş”
Üreticide 57 kuruş olan kuru soğan 2 lira 52 kuruşa, 1 lira 25 kuruş olan limon 5 lira 43 kuruşa, 1 lira 75 kuruş olan elma 6 lira 52 kuruşa, 3 lira 50 kuruş olan yeşil fasulye 12 lira 87 kuruşa, 1 lira 88 kuruş olan marul 6 lira 35 kuruşa markette satılmaktadır. Ekim ayında markette 30, üreticide 15 eserde fiyat artışı; markette 8, üreticide 13 eserde fiyat düşüşü oldu. Üreticide 2 eserde fiyat değişmedi.
“Market fiyatında en fazla artış patateste”
Patatesteki fiyat artışını yüzde 27,23 ile havuç, 27,00 ile marul (adet), yüzde 26,97 ile ıspanak, yüzde 21,09 ile sivri biber, yüzde 19,64 ile yeşil mercimek, yüzde 19,57 ile kırmızı mercimek, yüzde 19,51 ile domates, yüzde 16,95 ile zeytinyağı, yüzde 16,14 ile kuru incir, yüzde 15,69 ile kabak, yüzde 15,07 ile kuru soğan, yüzde 13,60 ile toz şeker, yüzde 12,13 ile pirinç, yüzde 10,24 ile nohut takip etti.
“Markette en fazla fiyat düşüşü limonda”
Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 8,95 ile antepfıstığı, yüzde 7,21 ile yeşil soğan, yüzde 6,46 ile elma, yüzde 5,52 ile fındık (iç), yüzde 1,46 ile kuru üzüm, yüzde 1,45 ile mısırözü yağı ve yüzde 0,70 ile kuru kayısı izledi.
Ekim ayında fiyatı en fazla düşen eser limon olduğunu belirten Şemsi Bayraktar, bu düşüşün sebebinin limon randımanında geçen yıla nazaran yüzde 100’lere varan artışın olması, alıcının olmaması ve ihracatın kâfi düzeyde olmamasına bağladı.
“Üreticide en fazla fiyat düşüşü limonda”
Yüzde 44,44 azalmayla fiyatı en fazla düşen eserin limon. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 17,96 ile patates, yüzde 16,81 ile salatalık, yüzde 15,87 ile elma, yüzde 15,25 ile yeşil fasulye, yüzde 12,00 ile havuç, yüzde 9,92 ile kırmızı mercimek, yüzde 8,70 ile patlıcan, yüzde 8,06 ile kuru soğan, yüzde 4,26 ile pirinç, yüzde 3,92 ile kuru fasulye, yüzde 2,04 ile kuru üzüm, yüzde 0,21 ile marul izledi.
“Kuru kayısı üreticide en fazla fiyat artışı yaşayan ürün”
Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 31,58 ile kuru kayısıda görüldü. Kuru kayısıdaki fiyat artışını, yüzde 13,64 ile maydanoz, yüzde 10,83 ile kabak, yüzde 9,30 ile yeşil soğan, yüzde 8,28 ile zeytinyağı, yüzde 8,06 ile sivri biber, yüzde 7,26 ile domates, yüzde 6,24 ile antepfıstığı, yüzde 6,23 ile dana eti, yüzde 5,72 ile yeşil mercimek, yüzde 5,53 ile yumurta, yüzde 2,78 ile ıspanak, yüzde 1,69 ile kuzu eti, yüzde 0,67 ile süt, yüzde 0,48 ile nohut takip etti.
“Çeltik fiyatları geçen seneye nazaran geriledi”
Pirinçte 2021 yılı üretim artışı ve 2021 yılında Çin’den ucuz fiyatla yapılan ithalat piyasada eser fazlalığına neden olmuştur. Ayrıyeten, Marmara Bölgesinde çok sıcaklıklar nedeniyle yaşanan hastalık çeltikte randıman geçen yıla nazaran düşük gerçekleşmiştir. Bu nedenlerle bu yıl üreticide çeltik fiyatları geçen yılın da gerisine düşmüştür.
“Üretici ekim dönemine gübre kullanmadan başladı”
Son bir yılda amonyum sülfat gübresi yüzde 200 artarken, tıpkı periyotta amonyum nitrat gübresi yüzde 195, üre gübresi yüzde 239, DAP gübresi yüzde 159 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 130 artmıştır. Ayrıyeten son bir yılda ziraî sulamada kullanılan elektrik fiyatları yüzde 57, mazot fiyatları yüzde 33, TİGEM hububat tohumluk fiyatları yüzde 40-63 ortasında, süt yemi fiyatları yüzde 52 ve besi yemi fiyatları yüzde 48 arttı.”
