Bizim Döner Kebabımız, Rusya’nın Havyarı, Mısır’ın Falafeli! Bütün Dünyanın Severek Yediği Tanınan Yemekler

Pizza, domates, peynir ve çoklukla sosis, mantar, soğan, zeytin, zerzevat, et, jambon ve gibisi gereçlerle hazırlanan ve fırında yüksek sıcaklıkta pişirilen bir İtalyan lezzetidir. Pizza terimi birinci olarak 10. yüzyılda Campania hududundaki Lazio’da kayıtlara geçmiştir. Raffaele Esposito çoklukla çağdaş pizzanın babası olarak kabul edilir. Çağdaş pizza Napoli’de icat edildi fakat günümüzde Avrupa, Amerika ve Avustralya’daki pizzacılarda, Akdeniz mutfağı sunan restoranlarda ve sokak tezgahlarında sıkça tercih edilen bir fast food eseri haline geldi.

Döner kebabı dikey bir halde pişirilen etten yapılan bir kebap tipidir. Kebap ustası döneri pişirirken etin dış katmanından ince kısımları kesmek için bir bıçak kullanır. Döner günümüzde Arap shawarma, Yunan gyros, Kanada donair ve Meksika al papazı üzere yemeklere ilham oldu. Dönerin ünü tüm dünyaya yayılmış durumdadır. Hatta bugünlerde Berlin’de İstanbul’dan daha fazla dönercinin olduğu argüman ediliyor.

Hamburger, ekmeğin içine yerleştirilmiş kıyma köftesinden oluşan bir sandviçtir. İçerisine ekseriyetle peynir, marul, domates, soğan, turşu, biber koyulur ve ketçap, hardal, mayonez üzere soslarla servis edilir. Hamburgerler ekseriyetle fast-food restoranlarında satılır. Hamburgerin isminin Almanya’nın Hamburg kentinden türetildiği tartışılsa da kökeni belirsizliğini korumaktadır.

Falafel, Orta Doğu mutfağında nohut, bakla yahut her ikisinin birlikte köfte formuna getirilip derin yağda kızartılmasıyla yapılan bir yemektir. Çoklukla pita, somun ekmek yahut tabun ekmeği içinde servis edilir. Orta Doğu’nun her yerinde tüketilen yaygın bir sokak yemeği olan falafelin birinci ortaya çıktığı yer Mısır olarak iddia edilir.

Gyros, döner şişinde pişirilen ve domates, soğan, patates kızartması ve caciki üzere materyallerle birlikte sarılmış bir Yunan dürüm çeşididir. Pide ekmeğine doldurulmuş olarak da servis edilir.

Humus Arapçada nohut manasına gelir ve daha çok Arap ülkelerinde ve Orta Doğu’da, İsrail’de sıkça tüketilir. Ayrıyeten Türkiye, Ermenistan, Kıbrıs ve Yunanistan üzere ülkelerde de klâsik bir yemek olarak yapılıp tüketilir. Türkiye’de ise Hatay ve Mersin yöresinde meşhurdur.

Havyar, her çeşit balık yumurtasına verilen isimdir. Bunlar bilhassa Hazar Denizi’nde yaşayan mersin balığından ve bir mersin balığı çeşidi olan çirozdan elde edilen yumurtalardır. Bunlar içinde siyah havyar en pahalısıdır.

Pekin ördeği, Çin’de imparatorluk çağından beri hazırlanmaktadır. Yemek için yetiştirilen ördekler 65 gün bekledikten sonra kesilir, kapalı fırın yahut ocakta kavrulmadan evvel terbiye edilir. Et, soğan, salatalık ve tatlı fasulye sosuyla yoğrulur ve etrafı sarılır.

Biryani, Güney Asya Müslümanları ortasında ortaya çıkan karışık bir pirinç yemeğidir. Hint baharatları, sebzeler, pirinç ve etle yahut birtakım durumlarda hiç et olmadan ve bazen de yumurta ve patatesle yapılır. Biryani, Güney Asya’nın yanı sıra bölgedeki diasporanın en tanınan yemeklerinden biridir.

Paella, aslen Valensiya halkının pişirdiği bir pirinç yemeğidir. İspanyol mutfağının en bilinen yemeklerinden biridir. Yemek ismini, yemeği yüksek ateşte pişirmek için kullanılan geniş, sığ klasik bir tavadan alır.

Escargots de Bourgogne, Fransa’nın Burgonya bölgesinden gelen salyangozla hazırlanan dünya çapında meşhur bir yemektir. Bu tanımda kullanılan salyangozlar “Burgonya salyangozları” olarak da bilinir. Ana gereçler sarımsak, ot ve tereyağıdır.

Mole, Meksika mutfağında kullanılan klâsik bir sos ve turşudur. Meyve, fındık, acı biber, karabiber, tarçın, orküm üzere baharatlar içerir. Çoklukla sığır eti ve sebzelerden yapılan bir güveçle servis edilir.

Suşi, ekseriyetle çiğ deniz eserleri ve sebzeler üzere çeşitli gereçlerle birlikte hazırlanan klâsik bir Japon yemeğidir. Suşi tarzları ve sunumu çok çeşitlidir. Günümüzde suşinin birden çok farklı tanımı vardır.

Pho, et suyu, pirinç eriştesi, ot ve et, bazen tavuktan oluşan bir Vietnam çorba yemeğidir. Pho,ülke çapında konutlarda, sokak tezgahlarında ve restoranlarda servis edildiği için Vietnam’da tanınan olan bir yemektir ve ülkenin ulusal yemeği olarak kabul edilir.

Pad Thai, İkinci Dünya Savaşı sırasında Tayland’da ortaya çıktı. Enteresan bir halde, Pad Thai kadar lezzetli bir yemek, bir siyasetçi tarafından yaratıldı! Yemeği yapan ülke başbakanı, yüksek pirinç tüketiminden telaş duyuyordu. Bu nedenle milliyetçiliği teşvik etmek ve pirinç tüketimini azaltmak için vatandaşları o sırada Çinli tüccarların sattığı erişte yemeye teşvik etti. Bu yemek için kullanılan Çin pirinç eriştesi ve yerli Tayland lezzetlerinin kombinasyonu bugünlerde ‘Pad Thai’ denilen şeyi oluşturuyor.

Laos’un yeşil papaya salatası tum ma hoong olarak da bilinir. Baharatlı, ekşi, tatlı, tuzlu ve umami aromalarının olağanüstü katmanlarına sahip hafif ve ferahlatıcı bir salatadır.

Geleneksel olarak, bu ünlü Burma salatasının yıldızı olan laphet, yeraltında birkaç ay boyunca yeni toplanmış çay yapraklarının fermente edilmesiyle yapılır. Tanımında çok besleyici olan yeşil çay yaprakları, sarımsak, yeşil lahana, çeri domates, yer fıstığı ve sarı bezelye vardır.

Kuskus, buğulanmış irmik granüllerinden oluşan klasik bir Kuzey Afrika yemeğidir. Ekseriyetle üstüne kaşıkla bir güveç servis edilir. Kuskus, Cezayir, Tunus, Moritanya, Fas ve Libya’nın Mağrip mutfaklarında temel bir besindir. 20. yüzyılın başında Fransız ve Avrupa mutfağına da yerleşmiştir.

Yumurta, un ve süt yahut su hamurundan yapılan bu puding, yaygın bir İngiliz garnitürüdür. Soğan sos ile servis edilmesinin yanı sıra et ve sos ile servis edilebilir.

Bratwurst, domuz, sığır yahut dana etinden yapılan bir Alman sosisidir. Almanya’daki Bratwurst’un birinci belgelenmiş delili 1313 yılına dayanıyor ve hâlâ ızgara sosislerinin üretimi ile milletlerarası alanda tanınan Frankonya kenti Nürnberg’de sık tüketilmesiyle biliniyor.