Bir kere başladı mı bir daha kurtulması imkansız olan uçuk ile ilgili merak edilen soruları derledik.
Not: En doğru bilgi, tanı ve tedavi için doktorunuza danışın.
Kaynak: 1, 2, 3
Uçuk nedir?
Dudak, diş eti veya ağızda herpes simpleks virüsü kaynaklı olarak ortaya çıkan bir mikrobik enfeksiyondur.
Bu virüs özellikle çocuk yaşlarda vücuda yerleşir ve üç aşamada kendini gösterir.
-
Birincil enfeksiyon. Virüs cilde veya mukoza zarına girer ve çoğalır. Bu aşamada, ağızda yaralar ve ateş gibi belirtiler gelişebilir. Virüs herhangi bir yara ve belirtiye neden olmayabilir. Kişi uçuk geçirdiğini anlamaz. Buna asemptomatik enfeksiyon denir. Asemptomatik enfeksiyon, belirtilerle seyreden hastalıktan iki kat daha sık görülür.
-
Pasif dönem. Virüs, enfekte olmuş bölgeden omurgada bulunan ve dorsal kök ganglionu adı verilen sinir dokusuna geçer. Bu bölgede tekrar ürer ve pasif hale geçer.
-
Nüks. Kişi duygusal veya fiziksel streslerle karşılaştığında virüs yeniden aktif hale geçerek yeni yaralara ve belirtilere neden olabilir.
Çocuklarda pamukçukla karıştırılabilen bu enfeksiyon kendini ortaya çıkardığı yerde bazı belirtiler gösterir:
-
Kaşıntı
-
Yanma
-
Batma
-
Kızarıklık
-
Sulu kabarcıklar
-
Şişkinlik
Peki uçuk neden çıkar?
Vücuda alınan virüs genellikle,
-
Stres, heyecan, travma
-
Yorgunluk, uykusuzluk gibi vücut direncini düşüren durumlar
-
Soğuk algınlığı, grip, ateşli hastalıklar
-
AIDS, kanser, organ nakli gibi bağışıklık sisteminin baskılandığı durumlar
-
Aşırı güneşe veya ultraviyole ışınlarına maruz kalma gibi durumlarda ortaya çıkma eğilimi göstermektedir.
Bazı bireylerde, üst dudaklar ve burun arasındaki filtrum adı verilen üçgenimsi bölgede, burun içinde veya dışında, çene, boyun veya yanakta da uçuk oluşabilir.
Bağışıklık sistemi zayıf olan, organ nakli geçirmiş bireylerde ya da kanser hastalarında gözde de uçuk oluşabilir. Bu oldukça tehlikeli bir durumdur ve körlüğe kadar gidebilir.
Uçuk bulaşıcı mıdır?
Dudak uçuğu, öpme, aynı çatal kaşığı, tıraş bıçağını veya havluyu kullanma gibi durumlarda bulaşabilir. Ayrıca oral ilişki yoluyla HSV-1 virüsü genital organlara, HSV-2 virüsü de dudaklara bulaşabilmektedir.
Diş muayenesi sırasında da aktif olan uçuğun hekimin eli ve kullandığı aletler aracılığıyla ağız içine bulaşabilme ihtimali bulunmaktadır.
Bu yüzden uçuğun bulaşıcı olan ve kuluçka süresi olarak adlandırılan ilk 2-12 gün arasında işlem yapılmaması önerilir. Çoğu insanda bu süre ortalama 4 gündür.
Dudak uçuğu nasıl tedavi edilir?
Hastalığın şiddetine göre virüsün tedavisi için kremler veya sistemik ilaçlar kullanılmaktadır. İlaç kullanımına, hastalığın başladığı ilk 1-2 gün içinde başlanması gerekmektedir. Uçuğun sık tekrarlandığı durumlarda hastalara 6 ay-1 yıl süre ile baskılama tedavisi uygulanabilir. Ağız yoluyla alınan ilaçlar genellikle kremlerden daha etkilidir. Bazen enjeksiyon da hastaların durumuna göre önerilebilir.
Bunun dışında doktorunuza danışarak uygulayabileceğiniz bazı doğal yöntemler de vardır:
Bir kere vücuda girdiğinde bir daha asla ölmeyen ve sürekli tekrarlayan uçuklara neden olan herpes simpleks virüsü çok farklı rahatsızlara da davetiye çıkarabilmektedir.
