Pandemiyle ailenin kıymeti anlaşıldı
Kader sanki pandemiyle bu dönemde ailenin kıymetini bilin diye bir mesaj veriyor. Biz çift terapilerinde en çok evlilikte boşanmaya götüren sebeplere bakıyoruz. Çiftlerin bu dönemde birbirlerine yaptıkları yatırım azalıyor. Sevgi yatırımı azalıyor, birbirlerine ayırdıkları vakit azalıyor, takdir ve övgü sözleri azalıyor. Bunlar azalınca da ne oluyor? İki tarafta da bireyselleşme adı altında bu sefer soğuk bir ilişki ortaya çıkıyor ve kırılmalar başlıyor.
Bu dönem fırsata çevrilmelidir
Burada çiftler “madem pandemiyi yaşayacağız. Hiç olmazsa eşime ve çocuklarıma daha fazla zaman ayırayım” diye düşünmeliler. Çok eski çağlardan itibaren yaşam amacı farklılık gösteriyor, modernizm bencilliği bir erdem olarak gösteriyor. Şu andaki modernitenin tarihi hatasıdır. Tarihte Sokrates insanın yaşam amacı olarak erdem peşinde koşmayı söylüyor. Hayata anlam verecek erdemliliktir. Sokrates’ten 200 sene sonra Epikür, Platon biraz devam ettiriyor sonra Aristoteles bunu daha da bozmaya başlıyor. Aristokrasi diye bir sınıf ortaya çıkartıyor. Yavaş yavaş bozuluyor. 200 sene sonra Epikür, ‘İnsanın yaşam amacı zevklerinin peşinden koşmaktır’ diyor. Daha sonra semavi öğretiler başlıyor. İslamiyet de ilahi rızayı yaşama anlamı katar.
Kadının empati duygusu daha yüksek
Evini güvenli alan olarak görmeyip sadece otel gibi gören bir anlayış vardır. Eve sadece yemeye içmeye geliyorlar evde sohbet yok, paylaşım yok, aile içerisinde sosyal bir hayat yok. Böyle bir ortam insanın doğasına zaten aykırıdır. Kadınların yaratılıştan empati duygusu daha yüksektir. Empati duygusu yüksek olduğu için çocukları korumak, aileyi korumayla ilgili hassasiyeti daha yüksektir. Annelik hormonu olmasına rağmen babalık hormonu yoktur. Bu yaratılıştan genetik olarak kodlanmıştır. Bu nedenle kadın, aileyi bir arada tutmayla ilgili rolü kendiliğinden üstleniyor. Bir insan hem evinin hanımı hem çocuklarının annesi hem de iyi bir eş olabilir. Bir erkek de aynı zamanda iyi bir eş ve çocukların babası olabilir.
Kadınlar bu dönemde aileyi bir arada topladı
İnsanın içindeki kötücül duyguları terbiye etmesi gerekiyor. Pandemi böyle iyi niyetli kişilere yardım etti. Nasıl yardım etti? Ailemi, çocuğumu nasıl daha iyi hale getiririm diyen kadınlar burada şefkat kahramanlığı yaptı. Kadınlar şu anda aileyi toparladı.
Pandemi sonrası dönem için önlem alınmalı
Pandemi döneminden sonra mutlaka krizin etkileri üzerine önlem alınması gerekiyor. Çin’de boşanma davaları arttı, Amerika’da silah satışları arttı, resmi verilere göre Türkiye’de ise intiharlarda artış yaşandı. Bir tarafta ailesiyle mutlu olduğunu belirten kişiler varken bir taraftan da böyle olayları görüyoruz. Onun için toplum bilimcilerin bu konuyu ele alıp muhakkak büyük bir kriz patlamadan önlem alması lazım. Kriz patladıktan sonra çok geç olabilir. Hastalık ortaya çıktıktan sonra tedavi zor, erken teşhis koyup tedavi etmek lazım ya da hastalık çıkmasın diye plan yapmak gerekiyor.
Ailedeki sihirli kelime iş birliği
Ailedeki sihirli kelime iş birliğidir. Ailede anne, baba ve çocuklar arasında iş birliği sistemi kurulmuşsa o ailede sorun olsa da çözülür. Problemlerin çoğu sorun çözme stilini bilmemekten kaynaklanıyor. Yanlış çözüm metotları olan kişiler vardır orada. İş birliğinin altın kurallarından birisi altın orta nokta kuralıdır. Yani her iki taraf da adım atacak ortada buluşularak çözüm bulunacak. Şu anda pandemi döneminde güzel bir dönüşüm yaşandı. Bu durumu kalıcı hale getirenler kazanacak. Kadın ve erkeğin birbirinin iyi taraflarını görmeye çalışmaları lazım. Biz kusurlarını çok görüyoruz. Sevgiyi arttırmanın formülü aslında iki tarafın birbirinin olumlu yönlerini görmeyi başarmasıdır.
Evlilikte iyi günler de vardır, kötü günler de…
Evlilikte fırtınalı günler de var, iyi günler de var. Hayat olumlu, olumsuz bir çeşnidir. Hayatımda olumlu olaylar olacak diye hayal kurarsınız olumsuz olay olduğu zamanda hayal kırıklığı yaşarsınız. Hâlbuki hayatın bir çeşni olduğunu bilmek gerekiyor. Sofradaki yemekler gibi acı, tatlı, ekşi her şey var. Hayat da böyledir. Böyle düşünerek bir insan evliliğe girerse, bunları kabullenerek girerse o evlilik olgunluğu vardır demektir.
Aile kurumu medenileşmenin gereğidir
Türkiye bazı geleneksel değerleri koruyor ama dünyadaki değişimlerden de payını alıyor. Küresel kriz geliyor. Bize de şu anda tsunami gibi geliyor. Biz bunun çok farkında değiliz. Aile kurumunun şu anda temel, su aldı. Temel çöküyor. Eşleşme genetik, evlilik kültüreldir. Bir evlilik kurumu oluşturmak, evlilik sözleşmesi yapabilmek medenileşmeyle oluşmuştur. Yani bu medenileşmenin gereğidir. Bundan geri adım atacaksak Antik Çağ’a dönüyoruz demektir. Batı, Antik Çağ’a dönüş işaretleri veriyor zaten. Batı Antik Çağ’ın hayranı..
Doğru yaşam felsefesi anlam peşinde koşmaktır
İnsanlık 17. ve 18. yüzyılın endüstri devriminde başarılar kazanınca Epikür’e tekrar döndü. Hedonizmi yaşam amacı olarak koydular ve bu küresel olarak insanlığın doğru yaşam felsefesi öğretisi olmuştu. Şimdi bize bu Covid pandemisi şunu öğretti: Doğru yaşam felsefesi o değil. Doğru yaşam felsefesi anlam peşinde koşmaktır. Tolstoy, ‘Ölümün değiştiremeyeceği bir anlam arıyorum’ diyor. Bu şekilde bir anlam peşinde koşmaktır. Daha önce Kant da benzer şeyler söylüyor. Böyle şeyler ciddi şekilde insanın hoşuna gidiyor. Anlam peşinde koştuğun zaman ölümden sonrasını da düşünmen gerekiyor. Ölümden sonrasını düşününce hesap verme duygusu ortaya çıkıyor. Hesap vere duygusu insanoğlunun hoşuna gitmiyor.
Kültürel değerlerimizi gelecek kuşaklara aktarmalıyız
Kültürümüzü şu anda turizme indirgemiş durumdayız. Kültür deyince turizm anlaşılıyor. Yani somut kültür. Binalar, tarihi eserler, bunların restorasyonu. Kültür sadece bu değildir, bu kültürün somut ve görünen kısmıdır. Buz dağının görünen kısmı gibidir. Asıl kültür öğretilerdir, hikayelerdir, anlatılardır. Geçmişimizde yaşadığımız senaryolardır. Bunları çocuklarımıza, eğitim sistemimizde anlatmalıyız. Kültürün gençlikle birleşmesi gerekiyor. Spor, gençlik, kültürün bir arada olması gerekiyor. Onun için burada ciddi bir zihinsel dönüşüme dönüyor. Dönüşüm yapmazsak biz koruyamayız.